menu

zespół szkół

PROGRAM WYCHOWAWCZY

 
PROGRAM WYCHOWAWCZY

ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 1 
W GRUDZIĄDZU
na lata 2005 - 2008

* * *
          
I. WSTĘP 

Głównym celem pracy wychowawczej naszej szkoły jest wszechstronny rozwój osobowy ucznia w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym i duchowym. Punktem wyjścia do sformułowania głównych zadań wychowawczych stało się: integralne podejście do wiedzy i wychowania, indywidualne traktowanie ucznia, patrzenie na niego w perspektywie jego indywidualnego rozwoju. Uczeń i jego potrzeby są więc pierwszoplanowymi podmiotami naszych działań. Harmonijnie realizujemy program w zakresie nauczania, kształcenia i wychowania. 

Zadania wychowawcze są więc integralną częścią planu szkoły i są realizowane na: 
    - zajęciach edukacyjnych, 
    - przedmiotowych, 
    - wychowawczo-profilaktycznych, 
    - pozalekcyjnych. 

Uważamy, iż priorytet w wychowaniu młodego człowieka ma dom rodzinny. Rodzice mają prawo do decydowania o całym procesie wychowania dziecka, więc program wychowawczy szkoły realizowany jest w ścisłej współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia. 

W naszych działaniach wychowawczych i edukacyjnych: promujemy chrześcijański system wartości z poszanowaniem odrębności wyznaniowej w duchu ekumenizmu i tolerancji dajemy szansę każdemu uczniowi, by wykazał się tym, co lubi i robi najlepiej, podmiotowo traktujemy ucznia, dopasowujemy wymagania programowe do możliwości ucznia, zapewniamy dobrze i ciekawie prowadzone zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne. W pracy swojej kierujemy się sercem, często pomagamy uczniom "z problemami" na nowo w stawaniu się sobą, pomagamy każdemu uczniowi w kształtowaniu jego osobowości, zachęcamy i włączamy rodziców oraz całą społeczność szkolną do działań na rzecz rozwoju życia kulturalnego w szkole i środowisku. 
Propagujemy w szkole partnerstwo między uczniami, pracownikami, rodzicami, nauczycielami i społecznością lokalną z zachowaniem dyscypliny inspirujemy nauczycieli i uczniów do działań twórczych oraz własnego rozwoju pomagamy duchowo i materialnie dzieciom i rodzinom najuboższym oraz zaniedbanym twierdzimy, że wychowanie i kształcenie jest procesem ciągłym i trwa całe życie. 

 w górę

II. PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO

    1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, uchwalona 10.12.1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych.
    2. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej.
    3. Konwencja o prawach dziecka - podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 30.04.1991 r. w Dzienniku Ustaw z 1991 roku, Nr 120, poz. 526.
    4. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7.09.1991 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.)

 w górę

III. WARTOŚCI WYCHOWAWCZE WYNIKAJĄCE Z PODSTAW PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO

Wychowanie dziecka świadomego dokonywanych wyborów, aktywnie rozwijającego wszystkie sfery swojej osobowości na drodze do właściwego dla siebie sukcesu szkolnego.

Klasa I: Uczeń znajduje swoje miejsce w grupie i działa w niej;
    . ma poczucie przynależności do klasy jako ważnego jej ogniwa, 
    . chce i wyraża potrzebę działania w klasie jako grupie rówieśniczej, 
    . współtworzy i respektuje normy klasowe. 

Klasa II: Uczeń zna normy dobrego zachowania i według nich postępuje;
    . szanuje dorosłych, młodszych i rówieśników, okazuje im to w słowach i działaniu, 
    . nawykowo stosuje zwroty grzecznościowe, 
    . zna symbole narodowe, regionalne i wie jak się wobec nich zachować.
 
Klasa III: Uczeń zna swoje prawa i obowiązki;
    . zna i rozumie pojęcia: norma, prawo, obowiązek, tolerancja, godność, 
    . dostrzega różnice między ludźmi i akceptuje je, 
    . rozróżnia dobro i zło w sytuacjach codziennych i odpowiednio reaguje, 
    . jest świadomy swoich praw i obowiązków, 
    . wie do kogo może zwrócić się o pomoc. 

Klasa IV: Uczeń wie jak komunikować się z rówieśnikami i dorosłymi;
    . zna i stosuje w praktyce zasady aktywnego słuchania, 
    . potrafi jasno i konstruktywnie formułować wypowiedzi, 
    . używa komunikatu Ja jako zwrotu przedstawiającego odczucia nadawcy, 
    . potrafi bezpośrednio i otwarcie wyrazić swoje prośby, sądy i oczekiwania.
 
Klasa V: Uczeń zna swoje słabe i mocne strony, potrafi nad nimi panować;
    . obserwuje własne zachowanie w różnych sytuacjach, 
    . ma świadomość swoich zalet i wad, 
    . dostrzega wpływ innych osób na kształtowanie osobowości i drogi życiowej, potrafi to prawidłowo ocenić, 
    . rozumie potrzebę krytycyzmu wobec wzorców proponowanych przez środki masowego przekazu, 
    . potrafi i chce się pozytywnie zaprezentować. 

Klasa VI: Uczeń potrafi planować działanie i przewidywać jego efekt;
    . rozumie wagę wyznaczania celów, potrafi je określić i dąży do ich osiągnięcia, 
    . ma poczucie sprawstwa, 
    . analizuje i modyfikuje swoje działanie w zależności od potrzeb, 
    . potrafi dokonywać samooceny i samokontroli.
 
Klasa I: Ja w swojej klasie;
    . zna swoje prawa i obowiązki,
    . poznaje siebie, zna swoje mocne i słabe strony,
    . uczy się samorządności w klasie,
    . zna pojęcie komunikacji interpersonalnej i asertywności,
    . dostrzega swoje związki z naturą,
    . ma zainteresowania i hobby,
    . ma świadomość tożsamości lokalnej,
    . uczy się odpowiednich postaw i zachowań.

Klasa II: Ja w szkole;
    . uczy się samorządności w szkole,
    . ma świadomość więzi rodzinnych,
    . radzi sobie w różnych sytuacjach problemowych,
    . ma świadomość tożsamości narodowej,
    . aktywnie chroni przyrodę,
    . uczy się planowania własnej przyszłości.

Klasa III: Ja w świecie;
    . jest świadomym europejczykiem,
    . ma świadomość korzyści płynących ze znajomości języków obcych,
    . dokonuje trafnych wyborów życiowych,
    . posiada świadomość zdrowego stylu życia,
    . jest świadomy korzyści czerpanych z przyrody,
    . jest wyposażony w uniwersalne wartości i nastawiony na sukces.

 w górę

IV. CEL PROGRAMU

CEL GŁÓWNY (OGÓLNY)

"Wszechstronny rozwój osobowy" uczniów, tj. ich sfery intelektualnej, psychicznej, społecznej, fizycznej, moralnej i duchowej oraz przygotowanie uczniów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i społecznym.

CELE SZCZEGÓŁOWE

    - rozwijanie w uczniach dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie dobra, prawdy i piękna w świecie,
    - budzenie w uczniach szacunku dla dobra wspólnego kształtowanie w uczniach postawy dialogu i przyczynianie się do tworzenia klimatu zaufania,
    - osiąganie celów życiowych drogą rzetelnej pracy,
    - budzenie w uczniach wrażliwości moralnej, 
    - ukazywanie "dobra" jako atrakcyjnego pierwiastka, 
    - kształtowanie osobowości uczniów poprzez wskazywanie właściwych postaw wobec siebie i innych ludzi oraz umiejętności analizowania różnorodnych zachowań,
    - tworzenie życzliwej, serdecznej i rodzinnej atmosfery w szkole, wzajemnego szacunku, tolerancji, pozytywnej samooceny uczniów, nauczycieli i pracowników,
    - przygotowanie uczniów do życia w świecie dorosłych poprzez ukazywanie różnych aspektów życia społecznego wraz z jego zagrożeniami,
    - dostrzeganie w każdym uczniu ukrytych możliwości oraz każdych drobnych zdolności i rozwijanie ich, aby uczeń był kreatywny i miał świadomość większej wartości swoich działań twórczych i oddziaływań wychowawczych, 
    - autentyczna współpraca wszystkich podmiotów edukacji (rodziców, dzieci, nauczycieli i pracowników administracyjno-gospodarczych), 
    - włączenie całej społeczności szkolnej do współdecydowania o ważnych (istotnych) sprawach szkoły, 
- integrowanie zespołów klasowych przez samorządność tworzenie zdrowego i bezpiecznego środowiska szkolnego,
    - inspirowanie nauczycieli i uczniów do twórczych poszukiwań,
    - pomoc uczniom w rozpoznawaniu wartości moralnych, ich hierarchizacji oraz dokonywaniu wyborów,
    - doprowadzenie do uzyskania przez uczniów takich kompetencji, które jako absolwentowi będą niezbędne w szkole wyższego stopnia, w życiu zawodowym, w społeczności dorosłych,
    - zainspirowanie odpowiednich procesów reedukacji czyli oduczania się negatywnych i antyspołecznych zachowań,
    - kształtowanie umiejętności przeciwstawiania się wpływom kolegów ze środowisk zdemoralizowanych,
    - kształtowanie właściwych postaw rodziców wobec dzieci,
    - zadbanie o poprawę sytuacji materialnej uczniów z rodzin patologicznych, niewydolnych wychowawczo i zaniedbanych,
    - podnoszenie i doskonalenie wiedzy nauczycieli z dziedziny psychologii, logopedii, resocjalizacji, terapii i socjoterapii.

 w górę

V. ZADANIA WYCHOWAWCZE I CELE SZCZEGÓŁOWE - OPERACYJNE

DIAGNOZA

Przeprowadzona diagnoza zasobów szkoły wskazała na mocne i słabe strony naszej placówki w zakresie wychowania.

Mocne strony to:
    - wykwalifikowana kadra nauczycieli przygotowana do realizacji programów profilaktycznych i socjoterapeutycznych rozwijająca umiejętności wychowawcze,
    - dobra współpraca z osobami i instytucjami pracującymi na rzecz dzieci,
    - otwarta postawa nauczycieli na innowacje wychowawcze i samodoskonalenie, poszukiwanie nowych metod i form pracy,
    - duża ilość wycieczek klasowych i szkolnych,
    - organizowanie szkolnych obozów letnich,
    - udział młodzieży w zajęciach sportowych organizowanych na terenie szkoły, działalność UKS,
    - funkcjonowanie Zielonej Szkoły w Dąbrowie.

Słabe strony to:
    - duże zespoły klasowe,
    - brak pokoju do rozmów z rodzicami,
    - niedostateczna opieka medyczna.

 w górę

VI. KSZTAŁTOWANE POSTAWY UCZNIÓW -
METODY I FORMY REALIZACJI

WIZERUNEK ABSOLWENTA SZKOŁY PODSTAWOWEJ

POSTAWY
    a) umiejętność współdziałania (na wszystkich poziomach):
        - optymista (myślenie pozytywne),
        - działa zgodnie z przyjętymi normami moralnymi ,
        - komunikatywny,
        - akceptuje siebie i innych,
        - dba o higienę życia fizycznego i psychicznego,
        - asertywny,
        - potrafi przyjmować to co przynosi życie i podejmować odpowiednie decyzje, 
        - dostrzega problemy i umie je wartościować, 
        - otwarty,
        - odpowiedzialny za swoje pasje, 
        - empatia połączona z niesieniem pomocy, 
        - ma poczucie własnej wartości, 
        - pozytywne nastawiony wobec świata, innych narodów, 
    b) bez poczucia kompleksów,
        - zaangażowany w życie społeczne,
        - charakteryzuje się zachowaniami akceptowanymi społecznie np. wysoka kultura osobista, koleżeńskość, tolerancja.

OSIĄGNIĘCIA ABSOLWENTA
 
    1. JEST CIEKAWY ŚWIATA
Chętnie korzysta z poznanych źródeł wiedzy i obserwuje zjawiska, sytuacje i działania innych ludzi zachodzące w najbliższym otoczeniu, potrafi wyciągnąć proste wnioski ze swoich obserwacji.

    2. JEST OTWARTY
Współpracuje z osobami dorosłymi w ramach swojej codziennej aktywności. 
Przyjmuje uwagi i sugestie w związku z popełnionymi błędami. 
Jest gotów podejmować działania w sposób planowy. 
Akceptuje ograniczenia swoich możliwości wynikające z jego wieku. 
Umie prezentować własne zdanie i słuchać opinii innych oraz nawiązuje przyjazne kontakty z innymi ludźmi, współdziała z nimi i akceptuje ich odmienność.

    3. JEST ODPOWIEDZIALNY
Wykazuje gotowość przewidywania skutków swoich działań.
Potrafi odstąpić od działania , przewidując jego negatywne skutki.
Rozumie potrzebę ponoszenia konsekwencji swoich działań.

    4. JEST ROZWAŻNY 
Szanuje zasady bezpieczeństwa i higieny. Potrafi je stosować w swoich typowych czynnościach.

    5. JEST PRAWY
Stosuje się do norm obowiązujących w jego otoczeniu.
Rozróżnia zachowania złe i dobre, rozumie obowiązek podejmowania tych ostatnich.

    6. JEST UCZYNNY
Chce pomagać rówieśnikom w pokonywaniu trudności.
Chętnie wypełnia codzienne obowiązki w domu i w szkole.

WIZERUNEK ABSOLWENTA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 1

POSTAWY
    a) umiejętność współdziałania (na wszystkich poziomach):
        - optymista (myślenie pozytywne),
        - działa zgodnie z przyjętymi normami moralnymi,
        - komunikatywny,
        - akceptuje siebie i innych,
        - dba o higienę życia fizycznego i psychicznego,
        - asertywny,
        - potrafi przyjmować to co przynosi życie i podejmować odpowiednie decyzje, 
        - dostrzega problemy i umie je wartościować, 
        - otwarty,
        - odpowiedzialny za swoje pasje, 
        - empatia połączona z niesieniem pomocy, 
        - ma poczucie własnej wartości,
        - pozytywne nastawiony wobec świata, innych narodów,
    b) bez poczucia kompleksów:
        - zaangażowany w życie społeczne,
        - charakteryzuje się zachowaniami akceptowanymi społecznie np. wysoka kultura osobista, koleżeńskość, tolerancja.

 w górę

VII. PRZYKŁADY EFEKTÓW DZIAŁAŃ
DLA POSZCZEGÓLNYCH ETAPÓW EDUKACYJNYCH

Klasy I - III - nauczanie zintegrowane

I. Wspomaganie własnego rozwoju.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Rozwija wyobraźnię, ekspresje werbalna, plastyczną, muzyczną i ruchową.	- Wykonywanie różnych zadań i ćwiczeń na zajęciach z edukacji polonistycznej, artyst.-tech., przyrodniczej i matematycznej. - Udział w grach i zabawach ruchowych, kółkach zainteresowań oraz organizowanych zajęciach profilaktyczno-wychowawczych.	- wychowawcy,  - uczniowie,  - rodzice,  - pedagog,  - opiekun  - samorządu szkolnego, - nauczyciele informatycy,  - nauczyciel języka obcego	- cały rok szkolny, zgodnie z harmonogr. grupy wiekowej,  - wg planu opiekuńczo- wych. klasy	- Rozumie potrzebę posiadania ciekawego i pozytywnego hobby jako sposobu spędzenia wolnego czasu oraz wie jak należy kształtować swoje przyszłe zainteres.
2.  Umie określić swoje zainteresowania, możliwości i preferencje. Chętnie korzysta z różnych źródeł wiedzy.  Rozwija swoje zdolności i zainteresowania korzystając z organizowanych kół zainteres.	- Dzieci chętnie uczestniczą w kółkach zainteresowania zgodnie z zaciekawieniem.  - Przygotowuje się do zajęć z wykorzystaniem zróżnicowanych źródeł wiedzy. - Uczeń korzysta z różnych źródeł informacji na zajęciach zintegrowanych oraz nauki obsługi komputera.			- Uczeń potrafi selekcjonować i porządkować wiedzę oraz zastosować ją w praktyce.
3.  Potrafi selekcjonować i porządkować zdobyte informacje, oceniać ich przydatność do określonego celu oraz wykorzystywać je w praktyce.	- Podczas zajęć edukacyjnych uczniowie zdobywają wiedzę i umiejętności zgodnie z ich możliwościami oraz nabywają umiejętności stosowania jej w praktyce poprzez różnorodne ćwiczenia praktyczne. - Potrafi korzystać z księgozbioru czytelni szkolnej oraz biblioteki, czytelni, pracowni komputerowej .			- Systematycznie uczęszcza na zajęcia pozalekcyjne, umie korzystać z różnych źródeł wiedzy.
4.  Twórczo rozwiązuje problemy - techniki twórczego rozwiązywania problemów, burza mózgów, gwiazda.	- Nauka twórczego rozwiązywania problemów poprzez aktywizujące metody i techniki pracy na zajęciach - burza mózgów, praca zespołowa, gwiazda szeryfa, pajęczynka itp.			- Uczeń potrafi wykazać się informacjami samodzielnie wyszukanymi przez siebie z różnych źródeł.   - Korzysta z książek znajdujących się w bibliotece, czytelni i encyklopedii multimedialnej oraz z progr. komputerowych dostępnych w szkole.
7.  Korzysta z dóbr kultury - kino, teatr, muzeum.	- W miarę możliwości organizowane są wyjazdy do teatru, kina.			- Potrafi prawidłowo i kulturalnie zachować się w kinie, teatrze.
8. Uczy się języka obcego.	- Zachęcanie do nauki języka obcego jak największej ilości uczniów.  -Spotkanie z nauczycielem uczącym w szkole języka niemieckiego.			- Uczeń rozumie potrzebę uczenia się języka obcego we współczesnym świecie.

II. Tolerancja.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Pogadanki na temat CO TO JEST DOBRO A CO ZŁO. 2. Reaguje na otaczające nas zło. 3. Dostrzega potrzeby innych, pomaga im - pomoc koleżeńska, charytatywna. 4. Poznaje i stosuje nowoczesne metody radzenia sobie z sytuacjami trudnymi - negocjacje, jest asertywny, zna techniki relaksacyjne, formy samooceny termometr, buźki, miśki, przyjazna ręka podczas hospitacji lekcji diagnozujących, lekcjach obserwacji, zajęciach pokazowych dla rodziców. 5. Udział w organizowanych akcjach charytatywnych		- wychowawcy,  - katecheci, - uczniowie,  - rodzice,  - pedagog,  - opiekun samorządu szkolnego	- cały rok szkolny, zgodnie z kalendarzem szkoły	- Umie odróżnić dobro od zła i postępuje wg norm ustalonych przez rodzinę, szkołę, kościół. - Chętnie pomaga innym, swoim rówieśnikom, ma poczucie satysfakcji z niesionej pomocy. - Aktywnie włącza się do akcji planowanych w Kalendarzu szkoły. Jest świadomy niesienia pomocy innym. - Uczeń potrafi bronić własnego zdania wyrażać swój sąd w taki sposób, aby nie ranić innych. - Dokonuje własnej samooceny poprzez comiesięczne ocenianie zachowania, aktywnego udziału w organizowanych imprezach szkolnych i akcjach na rzecz potrzebujących.

III. Tworzenie tradycji lokalnej, narodowej i europejskiej.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Prezentuje swoje umiejętności i osiągnięcia w środowisku szkolnym i lokalnym. 2. Uczeń zainteresowany zmianami zachodzącymi we współczesnym świecie - zagrożenia w środowisku naturalnym człowieka, działania na rzecz jego ochrony, znaczenie integracji europejskiej, powiązania kultury polskiej z europejską. 3. Poznaje środowisko lokalne, jego specyfikę , tradycje, historię i potrzeby. 4. Poznaje dziedzictwo kultury regionu, narodu, Europy. 5. Zna kraje należące do Unii Europejskiej i zna jej symbolikę.	- Organizowanie wystawek pracy twórczej dzieci. - Prezentacja prac podczas zebrań z rodzicami.  - Udział w imprezach np.: turnieje wiedzy, konkursy szkolne i międzyszkolne, inscenizacje. - Wykonanie gazetki klasowej "Poznajemy kraje Unii Europejskiej".  - Zapoznanie z terminem Unia Europejska, jej flaga. - Wycieczki przedmiotowe oraz krajoznawczo- turystyczne w celu poznania specyfiki najbliższej okolicy, regionu.  - Przeprowadzenie konkursu wiedzy OMNIBUS.  - Poznanie historii swojej szkoły i sylwetki jej patrona.  - Nauka hymnu szkolnego na zajęciach artystycznych. - Przygotowanie albumu MOJE MIASTO. - Wykonanie okolicznościowych gazetek. - Poznanie literatury narodowej i europejskiej - literatura dla dzieci na zajęciach edukacji polonistycznej. - Pogłębienie wiedzy na temat symboli narodowych i regionalnych. - Przygotowanie klasowego albumu ZABYTKI POLSKI. - Udział w apelach i uroczystości szkolnych. - Wycieczka jednodniowa.	- wychowawcy, - uczniowie, - rodzice, - pedagog, - pielęgniarka, - policjant, - opiekun samorządu szkolnego	- cały rok szkolny, zgodnie z harmonogr. grupy wiekowej, - wg planu opiekuńczo- wych. klasy	- Chętnie przygotowuje prace na wystawki.  - Bierze czynny udział w imprezach szkolnych, podejmuje się trudu ich przygotowania. - Uczestniczy w konkursie ekologicznym.  - Jest świadomy zagrożeń wynikających z zanieczyszczenia środowiska.  - Rozumie potrzebę integracji europejskiej. -  Świadczy pomoc na rzecz ochrony przyrody.  - Rozpoznaje symbole Unii Europejskiej - flagę, hymn oraz potrafi wymienić niektóre choroby cywilizacyjne. - Poznaje specyfikę środowiska lokalnego.

 w górę

Klasy IV - VI

I. Wspomaganie własnego rozwoju.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Chętnie korzysta z różnych źródeł wiedzy.	• Zachęcanie do korzystania z różnych źródeł informacji: - księgozbioru własnego i szkolnego; - czasopism; - edukacyjnych programów multimedialnych; - internetu.	- nauczyciele	- cały rok	- Uczeń korzysta z różnych źródeł wiedzy.
2. Uczy się języków obcych.	• Uświadomienie uczniom przydatności języka obcego i konieczności jego znajomości we współczesnym świecie. • Przedstawienie uczniom oferty dodatkowych płatnych zajęć dostępnych na terenie szkoły. • Zorganizowanie koła przedmiotowego z języka niemieckiego dla uczniów uzdolnionych.	- nauczyciel języka niemieckiego.	- wrzesień	- Uczeń zna język obcy, rozumie przydatność tej umiejętności we współczesnym świecie. - W szkole działa koło przedmiotowe jęz. niemieckiego dla uczniów zdolnych.
3. Jest zainteresowany zmianami zachodzącymi we współczesnym świecie.	• Pogadanki i rozmowy na temat: - złożoności współczesnego świata oraz zmian w nim zachodzących; - miejsca i roli Polski w zjednoczonej Europie; - procesami integracyjnymi; - powiązania kultury polskiej z europejską.	- wychowawcy,  - nauczyciele historii	- wg rozkładów nauczania historii oraz harmonogr. godz. do dyspozycji wych.	- Uczeń dostrzega zmiany zachodzące we współczesnym świecie, posiada informacje o Unii Europejskiej.
4. Rozwija zdolności i zainteresowania.	• Udział w pracy kół zainteresowań, w konkursach przedmiotowych, artystycznych, zawodach sportowych, turniejach. • Korzystanie z różnych źródeł wiedzy. • Udział w imprezach szkolnych, wycieczkach, rajdach. • Prezentacja swojego hobby na godzinach wychowawczych.	- nauczyciele,  - wychowawcy	- cały rok,  - wg planów zajęć, zawodów, turniejów,  - wg harmonogr. godz. wych.	- Uczeń aktywnie uczestniczy w zajęciach kół zainteresowań, konkursach, zawodach, imprezach.  - Prezentuje swoje zainteresowania, zachęca do tego innych.
5. Korzysta z dóbr kultury.	• Wycieczki klasowe do placówek kulturalnych (kino, teatr, muzeum, koncerty).  • Rozwijanie umiejętności odbioru różnych tekstów kultury, motywowanie do poznawania i świadomego korzystania z dóbr kultury.	- nauczyciele,  - wychowawcy	- wg możliwości, - wg materiału nauczania języka polskiego i historii	- Uczeń korzysta z placówek kulturalnych.
6. Potrafi selekcjonować i porządkować zdobyte informacje, oceniać ich przydatność do określonego celu oraz wykorzystywać je w praktyce.	• Umiejętne wykorzystanie zdobytych informacji (wiedzy) - określenie ich przydatności w praktyce. • Praca indywidualna z uczniem w czytelni. Udział uczniów w konkursach wiedzy na zajęciach lekcyjnych.	- nauczyciele uczący, - nauczyciel biblioteki, - wychowawcy	- cały rok, wg kalendarza życia szkoły	- Uczeń umie selekcjonować i porządkować zdobywane informacje.  - Wykorzystuje je w konkursach, myśli logicznie.
7.Twórczo rozwiązuje problemy.	• Uczeń rozwiązuje problemy własne, klasowe i abstrakcyjne różnymi technikami- metodami: - "burza mózgów", gwiazda, łańcuch; - dyskusja, selekcja argumentów.	- wychowawcy, - nauczyciele uczący, - SU (klasowy, szkolny), - pedagog, - opiekun grupy wiekowej	- cały rok	- Uczeń umie rozwiązywać problemy, chętnie stosuje techniki twórczego rozwiązywania problemów.
8. Umie określić swoje zainteresowania, możliwości i preferencje.	• Poznawanie i prezentacja swoich zainteresowań.  • Poznawanie różnych zawodów i predyspozycji potrzebnych do ich wykonywania.  • Przedstawienie swojej postaci, próby autocharakterystyki.	- wychowawcy, - nauczyciele języka polskiego	- cały rok, - wg rozkładów materiału nauczania języka polskiego	- Określa swoje zainteresowania, możliwości.  - Orientuje się w wymaganiach i predyspozycjach różnych zawodów.  - Uczeń analizuje własną osobowość, przedstawia swoją postać, dokonuje próby charakterystyki własnej osoby.
9. Rozwija wyobraźnię, ekspresję werbalną, plastyczną, muzyczną i ruchową.	• Udział w zajęciach pozalekcyjnych, konkursach przedmiotowych, artystycznych, turniejach i zawodach sportowych.  • Udział w imprezach i uroczystościach szkolnych np. Powitanie Wiosny, Dzień Sportu, dyskoteki.  • Wyjazdy do placówek kulturalnych.	- opiekunowie kół zainteresowań, - wychowawcy, - nauczyciele	- cały rok	- Uczeń bierze udział w zajęciach pozalekcyjnych. - Uczeń ma wyobraźnię werbalną, plastyczną i ruchową.
10. Świadomie dokonuje samooceny swojej wiedzy i umiejętności.	• Wdrażanie do systematycznego na bieżąco oceniania efektów swojej pracy - wiedzy i umiejętności.  • Wypełnienie przez uczniów arkusza samooceny.	- nauczyciele	- cały rok	- Uczeń próbuje oceniać swoją wiedzę i umiejętności.
11. Stara się przewidzieć skutki swoich działań, wykorzystuje wcześniejsze doświadczenia i gotów jest ponosić konsekwencje swoich czynów.	• Pogadanki na godzinach wychowawczych nt. działań uczniów, ich skutków i konsekwencji dla ucznia (np. na przykładzie wypadków uczniowskich - bezpieczeństwa w różnych sytuacjach).  • Konsekwentne przestrzeganie zasad zawartych w Kodeksie Wewnątrzszkolnego Życia Szkoły i innych regulaminów.	- wychowawcy, - nauczyciele		- Konsekwentne rozliczanie uczniów z zachowania.
12. Odróżnia dobro od zła (rozpoznaje wartości moralne, dokonuje wyborów i hierarchizacji wartości, doskonali się).	• Rozmowy nt. różnic między dobrem a złem na lekcjach religii i godzinach wychowawczych.	- wychowawcy, - nauczyciele religii	- cały rok	- Uczeń jest odpowiedzialny za swoje czyny i postępowania. - Potrafi ocenić wartość moralną swoich czynów.

II. Tolerancja.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Szanuje ludzką godność.	• Rozmowy i dyskusje nt. wartości drugiej osoby, inności drugich osób. • Analiza postaw bohaterów lektur na lekcjach języka polskiego.	- wychowawcy, - nauczyciele religii, - nauczyciele języka polskiego	- cały rok, - wg rozkładów materiału nauczania jęz. polskiego i religii	- Akceptuje inność, jest tolerancyjny wobec osób drugich, ich błędów i słabości.
2. Rozumie, że różnice między są czymś naturalnym i pożądanym.	• Pogadanki, dyskusje, quizy, scenki rodzajowe nt. różnic między ludźmi, tolerancji.	- wychowawcy, - nauczyciele religii	- cały rok	- Dostrzega problemy innych.  - Akceptuje inność, jest tolerancyjny.

III. Tworzenie tradycji lokalnej, narodowej i europejskiej.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Uczeń poznaje środowisko lokalne, jego specyfikę, tradycje, historię i potrzeby.	• Zapoznanie z historią, kulturą i tradycjami miasta i regionu poprzez: - wycieczki; - konkursy; - quizy; - filmy. • Warunki życia ludzi w najbliższym otoczeniu, krajobraz najbliższej okolicy, opis miejsca zamieszkania - omówienie zagadnień na lekcjach przyrody.	- nauczyciele przyrody,  historii,  plastyki,  - wychowawcy	- styczeń - Dni Grudziądza - wg rozkładów materiału nauczania	- Uczeń zna historię, kulturę i tradycje oraz potrzeby miasta i regionu. - Wie, jakie są warunki życia ludzi w najbliższym otoczeniu, opisuje miejsce zamieszkania.
2. Poznaje dziedzictwo kultury regionu, narodu, Europy.	• Dostarczenie wiedzy nt. najważniejszych wydarzeń i najwybitniejszych postaci z dziejów Polski, regionu i Europy.  • Rozbudzenie zainteresowań przeszłością narodu oraz korzeniami i rozwojem rodzimej kultury.  • Poznawanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy.  • Sejmik klasowy nt. "Co Polska wnosi do Unii Europejskiej?" - godzina wychowawcza. • Omówienie na godz. wych. tradycji świąt Bożego Narodzenia. • Obrzędy i zwyczaje związane z Wielkanocą.	- wychowawcy, - nauczyciele historii	- wg rozkładów materiału nauczania historii	- Uczeń zna najważniejsze wydarzenia i postacie z dziejów Polski, regionu i Europy.  - Posiada podst. wiadomości o regionie, Polsce, Europie.  - Zna tradycje świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy.

IV. Uczeń w szkole.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Prezentuje swoje umiejętności i osiągnięcia w środowisku szkolnym i lokalnym.	• Prezentacja swoich umiejętności i osiągnięć na godzinach wychowawczych. • Udział w konkursach, wystawach, prezentacjach. • Informacje w szkolnej gazetce " BUDA". • Wyróżnianie uczniów na apelach.	- wychowawcy, - opiekunowie kół zainteresowań,  - redaktor gazetki "BUDA".	- cały rok, - wg harmonogr.	- Bierze udział w konkursach, wystawach - prezentuje swoje osiągnięcia i umiejętności.
2. Dostrzega potrzeby innych, pomaga im (pomoc koleżeńska, charytatywna, itp.)	• Zorganizowanie pomocy koleżeńskiej. • Udział w akcjach charytatywnych (Szkolne Koło "Caritas", Samorząd Uczniowski).  • Pomoc zwierzętom w zimie.	- wychowawcy, - Bożena Wojciechowska, - H. Figura, - wychowawcy	- cały rok	- Uczeń pomaga ludziom i zwierzętom, dostrzega potrzeby innych, posiada zdolność empatii.
3. Zgłasza propozycje działań na rzecz szkoły i środowiska, włącza się w ich realizację.	• Planowanie działań podczas zebrań samorządu (klasowego, szkolnego). • Współorganizowanie imprez szkolnych (np. Powitanie Wiosny) i klasowych (np. Andrzejki, Wigilia).	- wychowawcy, - opiekun SU	- cały rok, - wg harmonogr.	- Uczeń jest współodpowiedzialny za plan pracy samorządu i jego realizację.  - Uczeń bierze udział w organizowaniu imprez.
4. Promuje własną klasę i szkołę wśród rodziców w środowisku lokalnym i regionie.	• Organizowanie imprez klasowych i szkolnych z udziałem rodziców i zaproszonych gości (np. wieczory poezji, Andrzejki, Wigilia, Dzień Matki). • Zachęcanie uczniów do starań w rywalizacji o Puchar Dyrektora Szkoły.	- wychowawcy, - nauczyciele uczący, - uczniowie	- cały rok	- Uczeń promuje własną klasę i szkołę wśród rodziców w środowisku lokalnym i regionie. - Prezentuje swoją klasę i szkołę w konkursach.
5. Współpracując w grupie poczuwa się do współ- odpowiedzialności za efekty jej aktywności.	• Przestrzeganie zasad obowiązujących w grupie. • Współpraca w organizowaniu imprez klasowych i szkolnych. • Godzina wychowawcza poświęcona analizie postępów w nauce i zachowaniu.  • Umiejętność pracy, pomocy i współżycia w grupie.	- wychowawcy, - SU, - opiekun grupy wiekowej, - nauczyciele, - uczniowie	- cały rok, - wg harmonogr. imprez i uroczystości szkolnych, - wg planu godz. do dyspozycji wych.	- Potrafi współpracować.  - Czuje się odpowiedzialny za efekty pracy grupy. - Przestrzega zasad koleżeństwa, identyfikuje się z zespołem klasowym, poczuwa się do odpowiedzialności za wyniki wszystkich osób w klasie.
6. Podjęte zadania stara się doprowadzić do końca.	• Wykonywanie zadań metodą projektu. • Wyrabianie w uczniach cech samozaparcia, wytrwałości.  • Mobilizowanie do pracy. • Zachęcanie do działania i przydzielenie funkcji uczniom nieśmiałym lub biernym.	- wychowawcy, - nauczyciele, - uczniowie	- cały rok	- Uczeń doprowadza podjęte działania do końca.  - Jest wytrwały, aktywny, realizuje podjęte działania, pełni w klasie przydzielone funkcje.
7. Stosuje się do norm obowiązujących w jego otoczeniu (kodeksy, kontrakty, regulaminy).	• Zapoznawanie uczniów z regulaminem zachowania: - w szkole, - w miejscach publicznych, - w instytucjach publicznych. • Organizowanie i udział w imprezach kulturalnych - strojem i zachowaniem respektujemy ich regulaminy.  • Spisanie kontraktu pomiędzy wychowawcą a uczniami.	- wychowawcy	- cały rok	- Uczeń przestrzega obowiązujących norm - właściwie zachowuje się. - Akceptuje kontrakt klasowy.

V. Jak żyć z ludźmi?

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Poznaje i stosuje nowoczesne metody radzenia sobie z sytuacjami trudnymi (negocjuje, jest asertywny, zna techniki relaksacyjne).	• Symulacje sytuacji domowych, szkolnych pomagające odegrać różne role.  • Radzenie sobie w sytuacjach trudnych - spotkanie z pedagogiem. • Stworzenie "mapy przyjaciół": - poznanie telefonów zaufania instytucji pomagających w trudnych sytuacjach.	- wychowawcy,  - pedagog	- cały rok - wg rozkładu godz. do dyspozycji wych.	- Uczeń radzi sobie w sytuacjach trudnych.  - Jest asertywny, negocjuje, zna techniki relaksacyjne.
2. Chętnie i skutecznie nawiązuje komunikację.	• Zaangażowanie uczniów do pracy w Samorządzie Uczniowskim. • Praca w zespole redakcyjnym gazetki szkolnej "BUDA". • Podejmowanie dyskusji (wypowiedzi) na zajęciach edukacyjnych i godzinach wychowawczych. • Przygotowanie na godzinie wychowawczej wywiadu na określony temat.  • Zajęcia warsztatowe integrujące grupę.	- H. Figura - W. Pianka - wychowawcy,  - pedagog,  - nauczyciele	- cały rok - cały rok - wg rozkładu godz. do dyspozycji wych.	- Uczeń podejmuje pracę w Samorządzie Uczniowskim (klasowym, szkolnym) i zespole redakcyjnym. - Uczeń wyraża swoje zdanie w dyskusji, jasno precyzuje swoje wypowiedzi. - Jest komunikatywny. - Zacieśnia więzy koleżeństwa z innymi, nawiązuje kontakty z wych.
3. Prezentuje swój punkt widzenia i rozważa (szanuje) poglądy innych.	• Próby autoprezentacji. • Pogadanki dotyczące poglądów innych na różne sprawy.  • Aktywny udział w dyskusjach na godzinach wychowawczych, lekcjach języka polskiego i religii.	- wychowawcy, - nauczyciele języka polskiego,  religii	- cały rok	- Uczeń rozważa i szanuje poglądy innych.  - Bierze udział w dyskusjach i słucha opinii innych.
4. Potrafi efektywnie współpracować w grupie i podejmować decyzje indywidualne i grupowe.	• Efektywna współpraca w grupie uczniów tworzących Samorząd Uczniowski. • Zajęcia na godzinie wychowawczej poświęcone efektywnej współpracy w grupie (klasie) i podejmowania w grupie decyzji grupowych i indywidualnych. • Wykorzystanie na lekcjach metod pracy grupowej.	- H. Figura - wychowawcy, - nauczyciele	- cały rok	- Uczeń potrafi efektywnie pracować w grupie (klasie).  - Umie podejmować decyzje. - Przestrzega zasad współpracy w grupie, aktywnie włącza się do realizacji zadań.
5. Potrafi korzystać z pomocy innych osób i instytucji.	• Stwarzanie sytuacji problemowych i szukanie przez uczniów sposobów ich rozwiązania w miarę potrzeby z pomocą innych osób i instytucji (debaty, scenki dramowe).  • Ukazanie możliwości korzystania z pomocy innych - prezentacja na gazetce nazw instytucji i numerów telefonów, z których w razie potrzeby uczniowie mogą korzystać.	- wychowawcy, - nauczyciele,  - pedagog	- cały rok	- Uczeń nie zniechęca się napotykając na trudności, dąży do ich rozwiązania.  - W miarę potrzeby korzysta z pomocy innych osób i instytucji.  - Zna numery telefonów i nazwy instytucji, z pomocy których może korzystać.  - W razie trudności zwraca się do nauczyciela.
6. Odrzuca przemoc i agresję.	• Przeprowadzenie "chrztu czwartoklasistów". • Odgrywanie scenek rodzajowych ustalenie cech poszczególnych zachowań, ocena wybranej postaci - praca w grupach. • Pogadanki, dyskusje, konkurs plastyczny "Agresji - STOP". • Zajęcia warsztatowe z udziałem pedagoga przeciwdziałające agresji. • Praca indywidualna a uczniami przejawiającymi zachowania agresywne.	- SU klas VI, - wychowawcy,  - pedagog,  - H. Figura	- cały rok - wg planu godz. wych.	- Potrafi w sposób kulturalny odnosić się do otaczających go osób w swoim otoczeniu.  - Uczeń nie wykazuje agresji, rozumie, że zachowania agresywne są groźne i niebezpieczne.
7. Prawidłowo komunikuje się z innymi.	• Komunikacja typu: ja, parafraza, informacja zwrotna. • Analiza przyczyn błędów w odbiorze komunikatu i sposobów ich uniknięcia.	- wychowawcy,  - nauczyciele	- cały rok	- Uczeń jasno precyzuje swoje wypowiedzi.  - Potrafi komunikować się z innymi.
8. Zna i stosuje formy grzecznościowe.	• Wymaganie przestrzegania form grzecznościowych w szkole.  • Odgrywanie scenek rodzajowych: - dialogi z użyciem zwrotów grzecznościowych, - zachowanie w miejscach publicznych.	- wychowawcy,  - nauczyciele	- cały rok	- Zna normy dobrego zachowania i stosuje zwroty grzecznościowe.

VI. Dbamy o swoje zdrowie i przestrzegamy zasad bezpieczeństwa.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Dba o zdrowie, higienę i estetykę własną oraz otoczenia ( higiena pracy umysłowej, wypoczynek, ład i porządek w miejscu pracy itp.)	• Pogadanki o dyskusje na temat zdrowia, higieny pracy umysłowej, higieny osobistej.  • Przeprowadzenie konkursów i quizów na powyższy temat.	- wychowawcy, - nauczyciel prowadzący zajęcia "Wych. do życia w rodzinie", - nauczyciele przyrody,  wych. fizycznego	- cały rok,  - zgodnie z realiz. programem	- Uczeń rozumie konieczność prowadzenia zdrowego stylu życia. - Postępuje zgodnie z zasadami higieny, wykazuje starania o własne zdrowie.
2. Uświadamia sobie przyczyny i skutki szkodliwych zachowań i działań społecznych.	• Zapoznanie z regulaminami dotyczącymi zachowania w szkole oraz na poszczególnych zajęciach edukacyjnych. • Pogadanki nt. bezpiecznego zachowania w szkole i poza nią. • Przestrzeganie przed działalnością nieformalnych grup, sekt oraz przed kontaktami z osobami wykazującymi patologiczne zachowania. • Znajomość podstawowych znaków drogowych.  • Profilaktyczny program ochrony uczniów klas czwartych.	- wychowawcy, - nauczyciele uczący	- cały rok, - wg planu godz. wych.	- Uczeń zdaje sobie sprawę
3. Postępuje bezpiecznie w przypadku kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi, toksycznymi, łatwopalnymi, wybuchowymi i niewypałami.	• Pogadanki dokumentowane rzeczywistymi faktami (wydarzenie w środowisku, notatka prasowa, film). • Przedstawienie własnego postępowania w przypuszczalnej sytuacji.	- wychowawcy, - nauczyciele przyrody	- cały rok, - wg planu godz. wych.	- Uczeń postępuje bezpiecznie w kontaktach z przedmiotami niebezpiecznymi.

VII. Ekologia i ochrona środowiska.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Uczeń jest odpowiedzialny za środowisko przyrodnicze i podejmuje działania na rzecz jego ochrony.	• Udział w akcjach związanych z ochroną środowiska: Sprzątanie Świata, Dni Ziemi, prace porządkowe wokół szkoły, konkursy plastyczne, kwizy przyrodnicze, wycieczki krajoznawcze, rajdy piesze. • Godzina wychowawcza poświęcona zagrożeniu w środowisku naturalnym człowieka. • Zbiórka surowców wtórnych	- wychowawcy, - nauczyciele przyrody, plastyki,  wych. fizycznego - opiekun SU	- wg harmonogr. godz. wych. oraz rozkł. materiału nauczania - cały rok	- Uczeń jest odpowiedzialny za środowisko przyrodnicze i podejmuje działania na rzecz jego ochrony.  - Zna czynniki szkodzące środowisku, analizuje własne postępowanie w stosunku do środowiska naturalnego. - Poszerza swoją wiedzę ekologiczną.
2. Jest świadomy zagrożeń cywilizacyjnych.	• Pogadanki nt. zagrożeń cywilizacyjnych i ich ujemnych skutków dla zdrowia i życia. • Moja troska o środowisko naturalne - udział w akcjach związanych z ochroną środowiska. • Prowadzenie konkursów, quizów nt. zagrożeń cywilizacyjnych.	- nauczyciele przyrody,  techniki, - wychowawcy - nauczyciele	- cały rok, - cały rok	- Uczeń zna przyczyny i skutki zagrożeń cywilizacyjnych dla środowiska oraz zdrowia i życia człowieka.

VIII. Używkom i chorobom cywilizacji - "nie".

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Dostrzega zagrożenia współczesnego świata (choroby cywilizacyjne, alkoholizm, nikotynizm, narkomania, AIDS, stres, ...).	• Przeprowadzenie pogadanek, dyskusji, "burzy mózgów" nt. zagrożeń współczesnego świata. • Konkursy, quizy, przedstawienia, wystawy na powyższy temat.	- wychowawcy, - pedagog, - pedagog,  - nauczyciele przyrody, plastyki	- cały rok, - cały rok	- Uczeń dostrzega zagrożenia współczesnego świata.

IX. Szanuję pracę swoją i innych.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
1. Szanuje czas swój i innych, dotrzymuje terminów.	• Konsekwentne wymaganie punktualności, dokładności, usprawiedliwień, realizacji powierzonych zadań. • Planowanie czasu pracy i wypoczynku - opracowanie harmonogramu dnia.	- wychowawcy, - nauczyciele, - uczniowie	- cały rok,  - wg planu godz. wych.	- Uczeń jest punktualny, obowiązkowy i dokładny.  - Umie planować swój czas. - Wykorzystuje czas na lekcjach, uważa, jest spokojny.

 w górę

Klasy I - III gimnazjum.

I. Wspomaganie własnego rozwoju.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń poznaje siebie, potrafi wskazać swoje mocne i słabe strony. • Uczeń podejmuje działanie by niwelować swe słabe strony.	• Przedstawienie własnej osoby z określeniem zalet i wad - dyskusja, ocena postaci.	- wychowawca	IX - VI	- Zna swoje mocne i słabe strony.
• Uczeń posiada poczucie własnej wartości. • Uczeń dostrzega swoje dobre strony, posiada wysoką samoocenę.	• Stwarzanie sytuacji, w której uczeń potrafi zaprezentować się pozytywnie: uczestniczenie w imprezach, konkursach, apelach, turniejach.	- wychowawca, - nauczyciele	IX - VI	- Uczestniczy w różnego rodzaju apelach, uroczystościach, konkursach co daje mu poczucie własnej wartości.
• Uczeń ma świadomość celu i sensu uczenia się (nie tylko dla nagród). • Uczeń rozwija zainteresowania przedmiotowe. • Uczeń znajduje motywację do nauki.	• Dyskusje i ćwiczenia rozwijające świadomość sensu nauki. • Poszukiwanie i prezentowanie ciekawostek z przedmiotów szczególnie nielubianych przez uczniów. • Udział w zajęciach pozalekcyjnych.	- wychowawca, - nauczyciele	IX - VI	- Systematycznie uczęszcza na zajęcia pozalekcyjne, umie korzystać z różnych źródeł wiedzy.
• Uczeń potrafi określić źródła własnych trudności. • Uczeń przezwycięża trudności. • Uczeń poznaje i doskonali techniki uczenia się np. zapamiętywania, notowania, sposobów odpowiadania, koncentracji uwagi.	• Ćwiczenia doskonalące samoocenę, rozpoznawanie właściwego dla siebie sposobu uczenia się, ćwiczenia na wyobraźnię, zapamiętywanie, ćwiczenia pamięci wzrokowej.	- wychowawca, - uczniowie	IX - VI	- Wykorzystuje różne techniki uczenia się w celu podniesienia efektywności w uczeniu się.
• Uczeń zna podstawowe zasady higieny pracy umysłowej. • Uczeń potrafi zaplanować i zorganizować własną pracę.	• Tworzenie listy zasad higieny pracy umysłowej, planowanie harmonogr. pracy umysłowej.	- wychowawca, - uczniowie	IX - VI	- Pracuje według planu pracy umysłowej zgodnie z higieną.
• Uczeń kontroluje i ocenia swoją pracę.	• Zapoznanie ze sposobami oceny pracy - np. analiza oczekiwań i efektów w odniesieniu do celów krótkoterminowych.	- wychowawca, - uczniowie, - rodzice	IX - VI	- Ma świadomość samooceny i samokontroli.
• Uczeń rozumie pojęcie etyka, moralność. • Uczeń rozróżnia wartości. • Uczeń zna obowiązujący i uznany system wartości oraz wie, iż rozum pozwala odróżnić prawdę od kłamstwa a sumienie od zła.	• Ćwiczenia wspomagające umiejętność rozróżniania wartości. • Wspólne budowanie systemu wartości - "śnieżna kula".	- wychowawca	IX - VI	- Wyposażony jest w uniwersalne wartości.
• Uczeń określa i nazywa uczucia, dostrzega zewnętrzne objawy uczuć. • Uczeń potrafi zapanować nad uczuciami gniewu i złości.	• Wykonanie mapy uczuć, ćwiczenia kształcące umiejętność nazywania uczuć i mówienia o nich. • Ćwiczenia w wyrażaniu uczuć za pomocą mimiki, gestu - drama.	- wychowawca	IX - VI	- Potrafi wyrazić uczucia w sposób, który nie rani innych.

II. Tolerancja.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń rozumie i akceptuje tzw. "innych".	• Włączanie uczniów nieakceptowanych w klasie do realizacji różnorodnych zadań. • Zorganizowanie koleżeńskich zespołów pomocy. • Udzielenie pomocy materialnej uczniom potrzebującym.	- wychowawca, - nauczyciele, - wychowawca, - komisja opiek.-wych., - pedagog	IX - VI X - XII  IX - VI	- Jest tolerancyjny i empatyczny.
• Uczeń rozumie pojęcie tożsamości europejskiej budowanej na gruncie miłości małej i wielkiej ojczyzny.	• Kształtowanie postawy otwartości i dialogu w kontekście jednoczącej się Europy. • Przygotowanie i przeprowadzenie lekcji poruszających problem uprzedzeń i stereotypów etnicznych.	- wychowawca, - nauczyciel historii, wos,  religii	IV - V	- Ma poczucie przynależności do wspólnoty europejskiej.
• Uczeń rozumie pojęcie tolerancja. • Uczeń kształci postawę szacunku wobec seniorów (babci, dziadka): doceni wiedzę i doświadczenie osób starszych, pomagać starszym osobom w różnych sytuacjach życiowych.	• Dyskusje, ćwiczenia na temat starości oraz stosunku młodych do osób starszych. • Spotkanie z seniorem.	- wychowawca	IX - VI	- Okazuje szacunek osobom starszym i pomaga im.

III. Tworzenie tradycji lokalnej, narodowej i europejskiej.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń kultywuje tradycje narodowe. kulturowe • Uczeń szanuje symbole narodowe.	• Przygotowanie międzyklasowych imprez. • Wspólne tworzenie scenariuszy imprez i uroczystości szkolnych.	- opiekun SU, - nauczyciele, - wychowawca	IX - VI	- Wie jak ubrać się w zależności od sytuacji (np. uroczystości państwowych). - Wie jak zachować się wobec symboli narodowych.
• Uczeń pogłębia swe wiadomości o własnym mieście, regionie.	• Udział w konkursie "Wiedzy o Grudziądzu". • Utrwalanie wiadomości podanych na godzinie wychowawczej. • Wycieczki.	- nauczyciel historii, wos, - wychowawca, - organizator wycieczki	I - III IX - VI IX - VI	- Potrafi wskazać ważniejsze instytucje, urzędy w najbliższym otoczeniu.
• Uczeń pogłębia wiadomości własnym kraju i integrującej się Europie.	• Wycieczki. • Poznawanie tradycji i obyczajów narodów Europy - Dzień Europejski.	- wychowawca, - organizator wycieczki, - wychowawca, - nauczyciel języka obcego, - nauczyciele	IX - VI IX - VI	- Potrafi porozumieć się w języku obcym.
• Uczeń zna najważniejsze wydarzenia z dziejów państwa i narodu.	• Wykorzystanie inicjatyw uczniowskich na forum szkoły. • Udział w apelach okolicznościowych i uroczystościach państwowych (m.in. miejskich).	- opiekun SU - wychowawca - opiekun SU	IX - VI IX - VI	- Pamięta najważniejsze wydarzenia z dziejów państwa.

IV. Uczeń w szkole.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń poznaje swoich kolegów i ich zainteresowania.	• Ćwiczenia we wzajemnym poznawaniu się. • Gry i zabawy integracyjne. • Organizowanie i branie udziału w uroczystościach szkolnych.	- wychowawca, - wychowawca, - opiekun SU, - wychowawca	IX IX - VI IX - VI	- Zna imiona, zainteresowania, oczekiwania kolegów.
• Uczeń uczy się samorządności w szkole.	• Wybory do samorządów klasowych. • Pomagamy słabszym w nauce - ustalamy sposób i zakres pomocy. • Prezentacja kandydatów do SU. • Wybory do SU.	- wychowawca, - opiekun SU	IX V - VI	- Uczestniczy w wyborach do samorządu klasowego i SU.
• Uczeń poznaje swoje prawa i obowiązki. • Uczeń orientuje się w strukturze organizacyjnej szkoły.	• Zapoznanie na godzinach do dyspozycji wychowawcy z regulaminami, kryteriami ocen zachowania i poszczególnych przedmiotów. • Informacja o tym "kto jest kim w szkole".	- wychowawca	IX	- Respektuje prawa i obowiązki. - Zna strukturę organizacyjną szkoły.
• Uczeń rozpoznaje problemy, poszukuje rozwiązań, podejmuje działania mające na celu ich rozwiązanie.	• Przygotowanie i przeprowadzenie lekcji wychowawczych nt. rozwiązywania problemów i sporów koleżeńskich, radzenia sobie ze stresem.	- wychowawca	IX - V	- Radzi sobie w szkolnych sytuacjach problemowych oraz ze stresem szkolnym.
• Uczeń potrafi gromadzić dokumentację z życia szkoły i klasy.	• Współtworzenie kroniki np. SU.	- wychowawca, - opiekun SU	IX - VI	- Współtworzy kronikę np. SU.
• Uczeń zachowuje i rozwija historię szkoły.	• Przygotowanie imprez międzyklasowych. • Wspólne tworzenie scenariuszy imprez i uroczystości szkolnych.  • Gromadzenie materiałów dotyczących patrona w kontekście wyboru patrona. Prace nad ceremoniałem szkoły.	- nauczyciele, - wychowawca, - dyr. szkoły, - nauczyciele, - wychowawca	IX - VI  (wg kalendarza imprez) IX - VI	- Jest aktywnym twórcą historii szkoły.

V. Jak żyć z ludźmi?

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń zna pojęcie asertywności. • Uczeń kształtuje świadomość korzyści płynących z zachowań asertywnych.	• Dyskusje i ćwiczenia dotyczące różnych. zachowań z nazwaniem ich • Wprowadzenie pojęcia asertywności. • Pantomimiczne scenki odmawiania.	- wychowawca	IX - VI	- Próbuje stanowczo, łagodnie i bez lęku wyrazić swoje poglądy, uczucia.
• Uczeń pozna efektywne sposoby porozumiewania się.	• Kształcenie umiejętności budowania (poprawnych) relacji z innymi ludźmi - gry dramatyczne.	- wychowawca	IX - VI	- Zna właściwe sposoby komunikacji interpersonalnej.
• Uczeń uczy się aktywnie słuchać.	• Udział w imprezach szkolnych.  • Gry, zabawy, komunikacja werbalna i niewerbalna itp.	- nauczyciele, - opiekun SU	IX - VI	- Potrafi poprzez aktywne słuchanie wzbogaca i weryfikuje swoją wiedzę.

VI. Dbamy o swoje zdrowie i przestrzegamy zasad bezpieczeństwa.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń pozyskuje wiedze na temat zdrowego stylu życia.	• Poznajemy techniki pracy umysłowej i racjonalnego wypoczynku: np. harmonogram dnia. • Poznawanie metod radzenia sobie ze stresem - ćwiczenia relaksacyjne.	- wychowawca, - nauczyciele, - pedagog	IX - VI	- Posiada świadomość zdrowego stylu życia.
• Uczeń posiada informacje o zdrowym stylu życia zarówno fizycznego (higiena osobista, zdrowe odżywianie się, ruch) jak i psychicznego (rozwijanie zainteresowań, świadome gospodarowanie czasem wolnym, wypoczynek). • Uczeń dostrzega pozytywne wzorce w swoim otoczeniu.	• Zaplanowanie i zorganizowanie wspólnego pieszej wycieczki. • Udział w zajęciach sportowych, zawodach, zajęciach pozalekcyjnych, sekcjach sportowych.	- wychowawca, - nauczyciel w-f	IX - VI	- Bierze udział w aktywnym wypoczynku np. rajdy, zawody, wycieczki. - Godnie reprezentuje szkołę w zawodach sportowych.
• Uczeń zna zasady bezpiecznego zachowania się: w szkole - w czasie lekcji i na przerwach, poza szkołą w czasie wolnym, na wycieczce. • Uczeń zna zasady zachowania się podczas alarmu i ewakuacji.	• Pogadanki na temat odpowiedniego i bezpiecznego zachowania się.	- wychowawca	IX - VI	- Przestrzega zasad bezpiecznego zachowania się. - Wie jak zachować się w sytuacjach ekstremalnych.

VII. Ekologia i ochrona środowiska.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń jest wrażliwy na piękno przyrody i potrzebę jej ochrony. • Uczeń dostrzega swoje związki z naturą. • Uczeń rozumie groźbę klęski, jaką niesie ze sobą niszczenie naturalnego środowiska.	• Pogadanki (film wideo) na temat przyczyn degradacji środowiska naturalnego (powietrza, wody i ziemi) oraz działań na rzecz zahamowania degradacji środowiska. • Udział w konkursach ekologicznych.	- wychowawca, - nauczyciel geografii,  biologii	IX - VI	- Czynnie działa przeciw degradacji środowiska np. segregacja śmieci, zbiórka makulatury itp.
• Uczeń ma świadomość korzyści czerpanych z przyrody.	• Przeprowadzenie lekcji na których uczniowie kształtują swoją świadomość korzyści czerpanych z przyrody (woda, powietrze, rośliny, pokarm, minerały, energia, metale)	- nauczyciele, - wychowawcy	IX - VI	- Ma świadomość, że niszcząc przyrodę niszczy siebie.
• Uczeń aktywnie chroni przyrodę.	• Udział w akcjach: "Sprzątanie Świata", "Dzień Ziemi". • Wycieczka do miejsc podlegających szczególnej ochronie, np. lasu, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, parku narodowego.	- wychowawca, - dyr. szkoły, - wychowawca,  - nauczyciele	IX, VI  IX - VI	- Bierze udział w akcjach proekologicznych.

VIII. Zagrożenia i pułapki współczesnego świata.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń posiada wiedzę oraz rozpoznaje zagrożenia i pułapki współczesnego świata takie, jak: nikotyna, alkohol, narkotyki, anoreksja, bulimia. • Uczeń potrafi przewidzieć konsekwencje sięgania po papierosy, alkohol, narkotyki i inne środki odurzające. • Uczeń dostrzega związki między stylem życia a zagrożeniem pułapkami współczesnego świata.	• Ukazywanie szkodliwości leków i używek - projekcja filmów, spotkania, ankieta, dyskusja między innymi nad problematyką "Jak odmawiać?" ("Narkotyki zażywasz - przegrywasz", "Alkohol kradnie wolność", "Każdy papieros niszczy twoje zdrowie"), "NAŁOGI KRADNĄ WOLNOŚĆ".	- wychowawca	IX - VI	- Posiada wiedzę na temat zagrożeń związanych z używkami i stara się nie wpaść w nałogi.
• Uczeń posiada wiedzę na temat chorób wirusowych i przenoszonych drogą płciową.	• Przygotowanie i przeprowadzenie lekcji wychowawczych.	- wychowawca - pedagog	IX - VI
• Uczeń wie, że przemoc rodzi przemoc i terror, fanatyzm religijny, sekty.	• Przygotowanie i przeprowadzenie lekcji wychowawczych.	- pedagog, - nauczyciel religii	IX - VI
• Uczeń potrafi szukać pomocy dla najbliższych zagrożonych którąś z pułapek.	• Ustalenie wspólnej listy telefonów i adresów instytucji służących pomocą.	- pedagog	IX - VI

IX. Przygotowanie do życia w rodzinie.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń rozumie pojęcie rodziny i zna jej funkcje.	• Dyskusja i wymiana poglądów o funkcjach rodziny.	- wychowawca, - nauczyciel religii, - nauczyciel wychowania do życia w rodzinie	IX - VI	- Jest pełnowartościowym członkiem rodziny.
• Uczeń ma świadomość więzi rodzinnych.  • Uczeń dostrzega relacje między członkami rodziny.	• Pogadanka i tworzenie drzewa genealogicznego. • Opisywanie na podstawie znanych utworów literackich, sztuk teatralnych i filmów, tradycyjnych ról ojca, matki, dziecka i porównanie ich z oczekiwaniami we własnej rodzinie. • Analizowanie i opisywanie zależności między własną rodziną a aktualnymi problemami społeczno-politycznymi. • Organizacja i udział w "Turnieju Rodzinnym".	- wychowawca, - nauczyciel, wychowania do życia w rodzinie - nauczyciele	IX - VI  V - VI	- Zna role poszczególnych członków rodziny.
• Uczeń kształci umiejętności dobrych kontaktów z rodzicami i rodzeństwem. • Uczeń radzi sobie w sytuacjach konfliktowych.	• Dyskusja (scenki improwizowane) uczenia metod radzenia sobie ze złością, ćwiczenia umiejętności asertywnych.	- wychowawca, - pedagog, - nauczyciel wychowania do życia w rodzinie, - wychowawca	IX - VI	- Współtworzy dobry klimat rodziny; dobre relacje w rodzinie.
• Uczeń zna dosłowne i przenośne znaczenie pojęcia dom. • Uczeń wartościuje cechy domu. • Uczeń ma własną wizję idealnego domu (rodziny).	• Przeprowadzenie "burzy mózgów" na temat domu. • Projektowanie "domu marzeń" - wzoru rodziny idealnie spełniającej wszystkie funkcje (np. plakat).	- nauczyciel religii, wychowania do życia w rodzinie	IX - VI	- Ma wizję swojego przyszłego domu.

X. Orientacja zawodowa.

Cele szczegółowe operacyjne	Sposoby realizacji	Odpowiedzialni	Termin realizacji	Efekty działań
• Uczeń potrafi określić swoje plany na przyszłość (zainteresowania, pragnienia).	• Lekcje wychowawcze: "Moje pragnienia, moja przyszłość".	- wychowawca - pedagog	XII-I	- Potrafi zaplanować swoją przyszłość.
• Uczeń znajduje motywację swojego rozwoju i podejmuje próbę wyboru zawodu, typu szkoły.	• Udział w "drzwiach otwartych" organizowanych przez szkoły ponadgimnazjalne. • Spotkanie z rodzicami uczniów klas III. • Spotkanie z przedstawicielami różnych szkół, przedstawienie różnych zawodów.	- pedagog, - pedagog	wg harmonogr. szkół średnich II-IV	- Potrafi dokonać trafnego wyboru zawodu.
• Uczeń znajduje motywację do nauki języków obcych, będąc świadomym możliwości jakie one dają w Polsce i zjednoczonej Europie.	• Organizacja "Dnia Europejskiego" w szkole.	- nauczyciel języka obcego, - nauczyciel historii, WOS	V	- Ma świadomość, że znajomość języka obcego może ułatwić start życiowy (praca za granicą).
• Uczeń pozytywnie myśli - wierzy w sukces.	• Udział w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych.	- wychowawca, - nauczyciele, - pedagog	IX - VI	- Wykorzystuje możliwości jakie stwarza mu szkoła.

 w górę

VIII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

   1. Program wychowawczy jest autonomiczną częścią działalnością szkoły.
   2. Plany wychowawcze są załącznikami niniejszego programu.
   3. Program wychowawczy szkoły jest załącznikiem statutu szkoły.
   4. Z treścią programu wychowawczego szkoły zapoznają uczniów i ich rodziców wychowawcy klas.
   5. Program wychowawczy wchodzi w życie po uzyskaniu pozytywnej opinii Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego po ogłoszeniu w sposób zwyczajowo przyjęty w szkole.
   6. Projekt programu przygotowuje Rada Pedagogiczna.
   7. Zmiany w programie wychowawczym dokonuje Rada Pedagogiczna przy aprobacie Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego.
   8. Zmiany muszą być zgodne z prawem oświatowym i statutem szkoły.

Szkoła w toku realizacji programu wychowawczego współpracuje z instytucjami działającymi w środowisku lokalnym: 
   - Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury, 
   - Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, 
   - Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, 
   - Ośrodkiem Pomocy Społecznej, 
   - Policją, 
   - Biblioteką, 
   - Pełnomocnikiem d/s Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 
   - Domem Pomocy Społecznej. 

 w górę