NASZA SZKOŁA MA JUŻ PRAWIE 200 LAT

      Oczywiście nie budynek szkoły, gdyż został on oddany do użytku w roku 1960. Jednak szkoła jako jednostka organizacyjna istnieje już prawie 200 lat.

      W książce „Materyały dziejów wychowania i szkół w Ziemi Chełmińskiej 1808-1814” (Antoni Karbowiak, 1900), na str. 36 w dziale o szkołach ewangelickich opisanych w roku 1810 przez Dozór szkolny, czytamy:
      „Rudnik sam dla siebie ma szkołę. Uczy w niej Jakób Rathsman za 70 zł. i 4 korce berl. żyta, przyczem ma 1/2 morgu miary chełmińskiej ogrodu. Z dzieci w wieku szkolnym 42 chodzi do szkoły 13. Są w szkole 3 klasy czyli oddziały: I. piszących i rachujących, II. czytających i III. poznawających litery i sylabizujących. Aplikują się najlepiej: Michał Rathsman, Jan Pallet i Gotfryd Orthmann.”

      Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była to już placówka polska. Funkcjonowała jako szkoła podstawowa do 1939 roku, kiedy to znowu została przejęta przez Niemców. Przez następne pięć lat dzieci z Mniszka (Rudnika) i okolic uczyły się w obcej, wrogiej szkole.

      Wyzwolenie przyszło w końcu lutego 1945 roku. Mniszek nie ucierpiał wiele w wyniku działań wojennych. W budynku szkolnym były jedynie powybijane szyby, a sprzęt szkolny – zniszczony. Już w kwietniu 1945 roku rozpoczęto w szkole normalną naukę. Kronika szkoły podaje, że organizacją nauczania zajęła się pani Jadwiga Heldtówna, która była pierwszą i jedyną nauczycielką w tej szkole. Była to osoba powszechnie znana i szanowana w Mniszku. Starsi mieszkańcy osiedla pamiętają, że podczas okupacji ukrywała ona jakieś osoby poszukiwane przez hitlerowców. Ukrywaną osobą okazał się Grzegorz Wojewski – szef sztabu podziemnej organizacji „Gryf Pomorski”, oraz jego żona Gertruda. Od 1943 roku G. Wojewski właśnie stąd, z Grudziądza, dowodził pionem wojskowym „Gryfa”. Niestety, po wkroczeniu Armii Czerwonej został aresztowany i zamordowany przez UB. Jadwiga Heldtówna poza normalną nauką zorganizowała również kursy dla starszej młodzieży, która w czasie okupacji nie mogła ukończyć szkoły podstawowej. Zasłużona nauczycielka niedługo jednak pracowała w szkole: została aresztowana przez NKWD, które prowadziło śledztwo w sprawie organizacji „Gryf”. Po zwolnieniu w 1946 objęła kierownictwo przedszkola.

*
*         *

      We wrześniu 1945 kierownikiem szkoły został pan Wiśniewski.

      W placówce zatrudniono również drugiego nauczyciela – pana Sierosławskiego, a liczba uczniów przekroczyła setkę.

      Zmieniali się nauczyciele i kierownicy. We wrześniu 1946 roku kierownictwo szkoły objął pan Ignacy Jaciubek. Nauczyciel Witold Boziński zorganizował Szkolne Koło PCK oraz drużynę harcerską. Od listopada 1947 roku kierownikiem placówki został pan Gabriel Stryczniewicz.

      Początkowo dzieci uczyły się w jedynej sali, która miała szyby w oknach. Brakowało pomocy naukowych. Stara szkoła nie miała oczywiście elektryczności, ogrzewana była piecami kaflowymi, a wodę czerpano ze studni. Stopniowo uzupełniano braki, wzbogacano księgozbiór, kupowano nowy sprzęt. Organizowano dożywianie dzieci. W 1948 roku kadra szkoły liczyła już czterech nauczycieli. W 1949 roku powiększono obwód szkolny – zlikwidowano szkołę w Rządzu, a dzieci przydzielono do szkoły w Mniszku (Rudniku). Nauka odbywała się wówczas także w drugim budynku szkolnym, odległym o dwa kilometry, a stanowiącym z tutejszą szkołą wspólną jednostkę organizacyjną. W tym samym roku pracę podjęła pani Teresa Meller (Gmińska) – późniejsza długoletnia nauczycielka szkoły. W 1950 roku prowadziła kurs pisania i czytania dla dorosłych, a w późniejszych latach zorganizowała szkolny zespół teatralny. W szkole działał również zespół mandolinistów, który zdobywał liczne nagrody.

       Patronat nad szkołą sprawowała od tego roku Pomorska Odlewnia i Emaliernia (obecnie Hydro-Vacuum).

       W czerwcu 1950 roku została zorganizowana dwudniowa wycieczka szkolna do Gdańska i Gdyni. Co ciekawe, uczestnicy odbyli podróż statkiem. W późniejszych latach organizowano wycieczki statkiem do Malborka, Ciechocinka, Tczewa, a w 1956 – wycieczkę pociągiem do Krakowa i Zakopanego.

       Dopiero w 1952 roku stary budynek szkolny został zelektryfikowany. Placówka miała wtedy cztery sale lekcyjne, a uczyło się w niej 180 dzieci. Ciasnota dawała się bardzo we znaki, a liczba uczniów stale wzrastała. W 1953 roku podjęto decyzję o budowie nowej szkoły.

       1 września 1956 roku w szkole było 270 uczniów podzielonych na 9 klas. Klasy I i II były już podwójne, gdyż liczba dzieci z jednego rocznika sięgnęła 60. Nauczycieli było dziewięciu – w tym roku szkolnym podjęła pracę pani Stefania Frankiewicz, późniejsza długoletnia nauczycielka matematyki. W następnym roku szkolnym w szkole uczyło się już 320 dzieci w 10 oddziałach.

       1 września 1958 roku uczniów było 362, a oddziałów 11. Potem warunki jeszcze się pogorszyły – w roku szkolnym 1959/1960 liczba oddziałów wzrosła do 12, dzieci było 404, zaś nauczycieli – 10. Na szczęście był to już ostatni rok nauki w starym budynku.

na początek strony

spis treści                                     W nowej szkole