menu

aktualności
Szkoła Podstawowa
Gimnazjum

zespół szkół

Statut
Progr. wychowawczy
Program profilaktyki
wspólne imprezy
kontakt

 

© 2013 by KG
 

PROGRAM PROFILAKTYKI 

 
PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA 2013 - 2018

Spis treści

      1. Wstęp.
      2. Podstawa prawna.
      3. Cele strategiczne.
      4. Obszary zagrożeń.
      5. Metody pracy i sposoby realizacji programu.
      6. Diagnoza środowiska lokalnego.
      7. Zadania dla pracowników szkoły i rodziców.
      8. Strategia działań profilaktycznych:
           
I etap edukacyjny - nauczanie zintegrowane,
            II etap edukacyjny - klasy IV - VI,
           
III etap edukacyjny - gimnazjum.
      9. Monitoring i ewaluacja działań profilaktycznych.
    10. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych.
    11. Metoda szkolnej interwencji profilaktycznej.
    12. Załączniki.

        - programy wychowawczo-profilaktyczne i edukacyjno-profilaktyczne realizowane w poszczególnych etapach edukacyjnych,
        - scenariusze zajęć profilaktycznych,
        - scenariusze spotkań z rodzicami i nauczycielami,
        - narzędzia badawcze do diagnozy środowiska szkolnego,
        - literatura przedmiotu.

 

* * *



1. WSTĘP

Wychowanie - jedno z podstawowych zadań szkoły - to proces złożony, ukierunkowany na wspomaganie dziecka w jego rozwoju fizycznym, psychicznym, społecznym oraz duchowym, mający na celu ukształtowanie człowieka według określonych norm, przyjętych w danym społeczeństwie. Niestety, proces wychowawczy, jak i osoby nim objęte mogą podlegać oddziaływaniom czynników destrukcyjnych. W takich sytuacjach konieczne są przedsięwzięcia o charakterze profilaktycznym, które dają szansę na usunięcie zagrożeń i przywrócenie prawidłowych procesów rozwojowych.

Najczęściej spotykane w naszym środowisku czynniki ryzyka to:
 1. Nikotynizm i alkoholizm w rodzinie - palenie papierosów i nadużywanie alkoholu
     przez rodziców, a często również przez starsze rodzeństwo, zgoda na takie
     zachowania w środowisku życia dziecka kształtują w nim przekonanie, o
     normalności tego zjawiska. Nie odczuwa ono bariery psychicznej i moralnej przed
     podjęciem inicjacji nikotynowej i alkoholowej już w dzieciństwie.
 2. Bezrobocie i ubóstwo oraz towarzysząca często tym zjawiskom nieporadność
     życiowa rodziców lub przeciwnie - całkowite skupienie na zdobywaniu środków do
     życia, wyjazdy rodziców za granicę na długi okres czasu, powodują osłabienie
     nadzoru nad dziećmi, rozluźnienie dyscypliny wychowawczej. 
 3. Nieporadność wychowawcza rodziców - niestety, wielu rodziców nie posiada
     odpowiednich umiejętności wychowawczych, koniecznych do pokierowania
     rozwojem dziecka.
 4. Niska motywacja do nauki - to zjawisko nasilające się w ostatnich latach. Wiedza
     i nauka przestały być w naszym środowisku wartością, dla której warto poświęcić
     czas i wysiłek, dzieci i młodzież są bardziej podatni na wpływ mediów.
 5. Spadek autorytetu nauczyciela i wychowawcy, spowodowany nałożeniem na
     nauczycieli wielu nowych obowiązków dydaktycznych, wychowawczych i
     administracyjnych a jednocześnie odebranie im narzędzi do egzekwowania efektów
     jego pracy.

Łącznie z czynnikami ryzyka wymienionymi wcześniej daje to uczniom poczucie bezkarności i zniechęca do podejmowania konstruktywnej aktywności.




W swoich działaniach skupimy się na profilaktyce:

 1. Pierwszego stopnia skierowanej do: 
      - całej społeczności uczniowskiej mającej na celu promocję zdrowia,
         bezpieczeństwo, zapobieganie pojawianiu się problemów związanych z
         zachowaniami destrukcyjnymi,
      - nauczycieli i pracowników szkoły,
      - rodziców uczniów,
    Realizują je wszyscy nauczyciele, pracownicy szkoły i rodzice.
    Działania pierwszego stopnia prowadzone są na kilku poziomach:
      - informacyjnym - działania pomocne w profilaktyce, same nie prowadzą do
         redukcji niepożądanych zachowań,
      - edukacji psychologicznej i społecznej - działania, które dostarczają wiedzy i
         umiejętności niezbędnych do tego, by uczniowie byli w stanie sami lepiej radzić
         sobie z zagrożeniami, np. uzależnieniem, stresem, itp. ze wszystkich działań
         najskuteczniejsze w zapobieganiu uzależnieniom,
      - działalności alternatywnej - działania te mają zaspokoić potrzeby uczniów, np.
         bycie zadowolonym, odprężonym, potrzeby zabawy, kontaktu z innymi.

 2. Drugiego stopnia - to działania skierowane do uczniów o najwyższym ryzyku
     dysfunkcjonalności pomagające im w jego redukcji.
     Tę formę profilaktyki realizują nauczyciele, pedagog szkolny, terapeuci i specjaliści
     współpracujący ze szkołą.

w górę


2. PODSTAWA PRAWNA

Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych, w ramach szkolnego programu profilaktyki, stanowią:
  - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art. 72,
  - Konwencja o Prawach Dziecka - art. 3, art. 19, art. 33,
  - Ustawa z dnia 7 września 1991 r. O systemie oświaty - (Dz. U. z 1996 r. nr 67
     poz. 329 z późniejszymi zmianami),
  - Rozporządzenia MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy
     programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
     poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 30 sierpnia 2012 r., poz. 977),
  - Rozporządzenia MEN z dnia 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie w
     sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół
     (Dz. U. nr 35 z 27 lutego 2007 r., poz. 222),
  - Rozporządzenie MEN z dnia 17 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
     sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu
     seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa,
     o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej
     prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego
     (Dz. U. z 22 marca 2012 r., poz. 300),
  - Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form
     działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
     uzależnieniem (Dz. U. nr 26 z 2003 r., poz. 226),

- Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach,

- Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. Dz. U. z 2011 nr 231 poz.1375. Brzmienie od 1 stycznia 2012.


  - Program Ochrony Zdrowia Psychicznego,
  - Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 
  - Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii,
  - Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV,
  - Dokumenty szkolne (statut szkoły, program wychowawczy, WSO, regulaminy).

w górę


3. CELE STRATEGICZNE

Priorytetowa wartość:

Kształtowanie i promowanie zdrowia jako dobrostanu fizycznego, psychicznego
i społecznego.

  1. W oparciu o wyniki diagnozy oraz wyłonione problemy ustalono, że program profilaktyki Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Grudziądzu ma następujące cele główne:
     - Wspomaganie ucznia w jego wszechstronnym rozwoju oraz ochrona przed
        zagrożeniami współczesnego świata.
     - Podejmowanie działań promujących zdrowie, bezpieczeństwo, kulturę.
     - Zapobieganie przemocy, agresji, nietolerancji, niskiej kulturze osobistej oraz braku
        motywacji do nauki.

    Z uwagi na różnice wiekowe uczniów w ZSO nr 1 w Grudziądzu, zostają ustalone cele szczegółowe dla poszczególnych grup wiekowych.

    Szkoła Podstawowa kl. I – III.
     1. Zdobywanie podstawowych umiejętności porozumiewania się w grupie
         rówieśniczej.
     2. Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby, dostrzegania mocnych stron
         swojej osobowości.
     3. Kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
     4. Rozwijanie postaw asertywnych.
     5. Podwyższanie poczucia własnej wartości.
     6. Wprowadzenie szerokiej edukacji informacyjnej dotyczącej zapobiegania
         problemom, przemocy, agresji, nietolerancji, niskiej kulturze osobistej, braku
         motywacji do nauki.
     7. Promowanie zdrowia, bezpieczeństwa i kultury w życiu codziennym.
     8. Informowanie młodzieży o różnych rodzajach zagrożeń zdrowia i życia człowieka
         (palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, środków psychoaktywnych, zachowanie
         agresywne i przestępcze, sekty).

    Szkoła Podstawowa kl. IV – VI.
     1. Wyposażenie uczniów w wiedzę dotycząca skutków palenia tytoniu, spożywania
         alkoholu oraz zażywania innych substancji odurzających.
     2. Ukształtowanie przekonań uczniów o potrzebie życia bez nałogów.
     3. Zrozumienie przez uczniów źródeł zachowań agresywnych i ich skutków osobistych
         i społecznych.
     4. Ukazanie zachowań alternatywnych w sytuacjach wzbudzających agresję.
     5. Rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktów międzyludzkich.
     6. Udzielanie rodzicom pomocy w sprawach wychowawczych i społecznych.

    Gimnazjum.
     1. Wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą skutków wszelkich używek.
     2. Ukształtowanie przekonań uczniów o potrzebie życia bez nałogów.
     3. Pobudzanie motywacji uczniów do nauki i rozwijania zainteresowań.
     4. Udzielania rodzicom pomocy w sprawach wychowawczych i społecznych.


 

w górę


4. OBSZARY ZAGROŻEŃ

Na podstawie prowadzonej obserwacji i ewaluacji poprzedniego programu profilaktyki wyłoniono następujące obszary zagrożeń:
 a) Szkoła Podstawowa kl. I – III:
     1. Profilaktyka uzależnień.
     2. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych.
     3. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole.
     4. Promowanie zdrowego stylu życia.
     5. Bezpieczeństwo w szkole i podczas zabaw.
     6. Współpraca z rodzicami.
 b) Szkoła Podstawowa kl. IV – VI:
     1. Wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą skutków palenia tytoniu,
         spożywania alkoholu oraz zażywania innych substancji.
     2. Ukształtowanie przekonań uczniów o potrzebie życia bez nałogów.
     3. Wyposażenie uczniów w umiejętności społeczne:
         - radzenie sobie ze stresem,
         - rozwiązywanie konfliktów,
         - podejmowanie decyzji,
         - opieranie się presji grupy rówieśniczej i wpływ reklamy,
         - ponoszenie porażek,
         - asertywność.
     4. Pobudzenie motywacji uczniów do nauki i rozwijania zainteresowań.
     5. Aktywizowanie rodziców do właściwej pomocy dziecku.
 c) Gimnazjum:
     1. Zagrożenie kontaktem z substancjami zmieniającymi świadomość.
     2. Palenie papierosów.
     3. Problem wagarów i ucieczek z lekcji.
     4. Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole.
     5. Współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym.

 

w górę
 

5. METODY PRACY I SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU

W realizacji zadań profilaktycznych zostaną wykorzystane następujące sposoby i metody pracy:
 - zajęcia w ramach godzin wychowawczych i edukacyjnych,
 - zajęcia pozalekcyjne,
 - zajęcia warsztatowe dla uczniów nauczycieli i rodziców,
 - zajęcia integrujące środowisko szkolne (wycieczki, festyny, dyskoteki, wyjścia do
    teatru i kina itp.),
 - udział w akcjach ogólnokrajowych np. "Dzień bez papierosa", " Światowy dzień walki
    z AIDS", " Dziecko w sieci",
 - udział w akcjach szkolnych np. "Dzień dla zdrowia", "Tydzień bez przemocy",
 - pogadanki w ramach zajęć szkolnych i pozalekcyjnych,
 - gazetki profilaktyczne,
 - wywiadówki profilaktyczne,
 - projekcje filmowe,
 - inscenizacje i dramy,
 - indywidualne rozmowy profilaktyczne z uczniami i rodzicami,
 - spotkania z osobami reprezentującymi instytucje pozaszkolne w ramach edukacji
    prozdrowotnej i bezpieczeństwa.


 

w górę


6. DIAGNOZA ŚRODOWISKA LOKALNEGO


Diagnozy problemów wychowawczych występujących w środowisku szkolnym dokonano na podstawie raportu z ewaluacji Programu Profilaktyki za lata 2008-2013, prowadzonych obserwacji zachowań uczniów, przeprowadzonych badań kwestionariuszowych i socjometrycznych oraz analizy wytworów uczniów i dokumentacji szkolnej.

Przeprowadzona analiza wskazuje na istnienie następujących problemów wymagających działań profilaktycznych:
  -narastająca agresja wśród dzieci i młodzieży:
  - nieumiejętność polubownego rozwiązywania konfliktów,
  - zaburzenia w komunikacji, w relacji uczeń – uczeń, uczeń – osoba dorosła,
  - pojawiające się przypadki kontaktu ze środkami odurzającymi,
  - niska świadomość zagrożenia uzależnieniami,
  - narastające trudności wychowawcze wśród uczniów klas młodszych,
  - coraz większa grupa dzieci niedożywionych,
  - powiększająca się liczba dzieci z grup dyspanseryjnych i z deficytami,
  - coraz mniejsza pomoc ze strony rodziców,
  - brak dyscypliny i niska kultura języka,
  - brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne.


 

w górę


7. ZADANIA DLA PRACOWNIKÓW SZKOŁY I RODZICÓW


W pracy profilaktycznej wszystkie działania szkoły powinny być skoordynowane, zatem każdy pracownik szkoły i rodzice winni włączyć się w ich realizację.

Zadania dla dyrektora szkoły:
 - dyrektor szkoły odpowiada za organizację działań wychowawczych i
    profilaktycznych wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniami,
 - dba o przygotowanie nauczycieli do realizacji ww. zadań,
 - zapewnia środki finansowe na realizację zadań wynikających z rozporządzenia
    Ministerstwa Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych form działalności
    wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
    uzależnieniem.

Zadania wicedyrektora szkoły:
 - wicedyrektor szkoły dba o sprawną organizację zajęć o charakterze profilaktyczno-
    wychowawczym,
 - nadzoruje realizację zajęć w zakresie udzielania przez szkołę pomocy
    psychologiczno-pedagogicznej,
 - kontroluje realizację wybranych przez szkołę programów wychowawczo-
    profilaktycznych,
 - współpracuje z pedagogiem szkolnym.

Zadania pedagoga szkolnego:
 - pedagog prowadzi diagnozę problemów wychowawczych,
 - gromadzi wiedzę o istniejących programach profilaktycznych, ich podstawach
    teoretycznych i skuteczności,
 - dokonuje wyboru najodpowiedniejszego programu i ewentualnej adaptacji do
    warunków i potrzeb szkoły,
 - prowadzi konsultacje z rodzicami i nauczycielami w zakresie wiedzy psychologicznej
    dotyczącej procesów rozwoju oraz potrzeb dzieci i młodzieży,
 - organizuje na terenie szkoły pomoc psychologiczno - pedagogiczną oraz materialną
    dla uczniów,
 - podejmuje działania na rzecz usprawnienia komunikacji między uczniami, uczniami a
    rodzicami, uczniami a nauczycielami (mediacje, warsztaty, poradnictwo),
 - współdziała z poradnia psychologiczno-pedagogiczną i innymi instytucjami
    specjalistycznymi działającymi na rzecz dziecka,
 - wykonuje czynności wynikające bezpośrednio ze strategii działań profilaktycznych
    oraz interwencyjnych,
 - monitoruje i koordynuje przebieg realizacji programu profilaktyki.

Zadania dla nauczycieli:
 - nauczyciele realizują zadania określone w strategii działań profilaktycznych oraz
    interwencji w sytuacjach kryzysowych,
 - dbają o tworzenie przyjaznego klimatu szkoły,
 - uczestniczą w różnych formach doskonalących,
 - prowadzą dyżury dla rodziców, konsultacje, poradnictwo,
 - organizują profilaktyczne zajęcia pokazowe dla nauczycieli i rodziców.

Zadania dla pracowników administracji i obsługi:
 - pracownicy administracji i obsługi informują dyrekcję szkoły, pedagoga szkolnego
    i nauczycieli o zauważonych zachowaniach problemowych u dzieci i młodzieży,
 - dbają o tworzenie przyjaznego klimatu szkoły,
 - wyznaczeni pracownicy wspomagają dyżury nauczycieli w czasie przerw.

Zadania dla rodziców:
 - rodzice uczestniczą w organizowanych przez szkołę warsztatach dla rodziców
    i nauczycieli oraz spotkaniach profilaktycznych,
 - współpracują z pedagogiem szkolnym, wychowawcą i nauczycielami w zakresie
    wspomagania dziecka w jego rozwoju,
 - korzystają z pomocy wyspecjalizowanych instytucji zajmujących się pomocą
    rodzinie i dziecku,
 - włączają się w organizowanie imprez klasowych i szkolnych,
 - wspomagają materialnie przedsięwzięcia szkolne.


 

w górę

 

8. STRATEGIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH

I etap edukacyjny - nauczanie zintegrowane

Profilaktyka pierwszorzędowa

a) profilaktyka uzależnień

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Uświadamianie szkodliwości picia alkoholu.

Dyskusja, pogadanka, gazetka.

kl. I - III

Uczeń zna podstawowe wiadomości na temat szkodliwości picia alkoholu.

2. Uświadamianie szkodliwości palenia tytoniu.  

Dyskusja, pogadanka, gazetka.

kl. I - III

Uczeń wie, że palenie papierosów jest szkodliwe. Zna podstawowe wiadomości na temat szkodliwości nikotyny.

3. Poznanie zasad stosowania i podawania leków.  
 
 

Realizacja elementów programu „Cukierki”. Spotkanie z pielęgniarką szkolną.

kl. I - III

Uczeń wie, że podawanie leków musi odbywać się przez osobę dorosłą. Uczeń wie, że nie wolno mu samodzielnie przyjmować leków.





b) Kształtowanie umiejętności interpersonalnych.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami, stresem i lękami.  
 

Rozmowy na zajęciach edukacyjnych, przyrodniczo-społecznych.

kl. I - III

Uczeń zna sposoby radzenia sobie ze stresem i lękami. Uczeń wie do kogo się zwrócić w przypadku problemu.

2. Wzmacnianie poczucia przynależności do grupy klasowej. 

Zabawy integracyjne.

kl. I - III

Uczeń ma umiejętności porozumiewania się w grupie rówieśniczej, potrafi dostrzec mocne strony swojej osobowości.

3. Ćwiczenia umiejętności wczuwania się w położenie innej osoby, zrozumienie dzieci przejawiających odmienne zachowanie (nadpobudliwość, zachowania agresywne).

 Ćwiczenia grupowe.

kl. I - III

Uczeń wie, jak zachować się w kontakcie z dziećmi przejawiającymi odmienne zachowanie (nadpobudliwość, zachowanie agresywne).

4. Organizowanie pomocy uczniom mającym problemy w szkole i w domu.

Porady pedagoga, terapeuty.
Organizowanie pomocy koleżeńskiej.

kl. I - III

Uczeń wie, gdzie otrzymać pomoc w przypadku problemu w domu i szkole (szkoła zapewnia pomoc).

5. Kształtowanie właściwych postaw uczniów poprzez ukazywanie odpowiednich wzorców.

Organizowanie wystaw dotyczących autorytetów np. Jan Paweł II.
Obchody dnia patrona szkoły.
Pogadanki o sławnych Polakach, realizowanie zagadnienia na zajęciach edukacji polonistycznej.

kl. I - III

Uczeń potrafi wzorować się na autorytetach.
 

6. Kształtowanie poprawnej komunikacji.
Ustalenie zasad wzajemnego porozumiewania się.

Pogadanki.

 

kl. I - III

Uczeń zna zasady wzajemnego porozumiewania się.

7. Rozbudzenie tolerancji i równości.

Zapoznanie z prawami ucznia, prawami dziecka podczas zajęć edukacyjnych.

kl. I - III

Uczeń zna prawa i obowiązki ucznia i stosuje je w życiu szkolnym i codziennym.
 





c) Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. Zwiększenie bezpieczeństwa
    w miejscach szczególnie zagrożonych.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Przeciwdziałanie i redukowanie agresji (fizycznej, psychicznej) w szkole, domu, środowisku lokalnym i uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów.

Konkursy plastyczne. Układanie haseł, gazetki propagującej przyjaźń.

kl. I - III

Uczeń zna sposoby radzenia sobie ze złością.

2. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami.

Stosowanie zabaw przeciwko agresji, relaksacyjnych i wyciszających.
 

kl. I - III

Uczeń potrafi w kulturalny sposób rozładować emocje, zna sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami.

3. Pokazanie rodzicom właściwych sposobów radzenia z agresją u dzieci.

Rozmowy i odczyty podczas zebrań z rodzicami.

rodzice

Rodzice znają sposoby radzenia sobie z agresją u dzieci.

4. Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia.

Pogadanki, scenki dramowe.

kl. I - III

Uczeń zna znaczenie i używa słów: proszę, dziękuję, przepraszam.

5. Kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych ucznia.

Monitoring szkolny.

kl. I - III

Uczeń wie, że jego zachowanie podlega ciągłemu monitoringowi.


d) Promowanie zdrowego stylu życia.
 

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Przypominanie zasad zdrowego odżywiania się i kulturalnego spożywania posiłków.

Organizowanie w ramach Dnia Zdrowia konkursów plastycznych i konkursów wiedzy. Organizacja przerwy śniadaniowej.
Organizacja akcji „Szklanka mleka”.
Organizowanie tematów na zajęciach z edukacji przyrodniczej. Udział w programie „Owoce w szkole”.

kl. I - III

Uczeń potrafi kulturalnie spożywać posiłki i wie, jakie produkty zaliczane są do „zdrowej żywności”.

2. Dbanie o higienę ciała, higienę pracy i umysłu ucznia.

Spotkanie z pielęgniarką szkolną.
Realizacja tematów na zajęciach z edukacji przyrodniczej.
Ćwiczenia w przyjmowaniu prawidłowej postawy ciała podczas pracy przy biurku oraz pracy z komputerem.

kl. I - III

Uczeń stosuje prawidłową postawę ciała podczas pracy przy biurku oraz zachowuje właściwą odległość od monitora. Przestrzega norm czasowych podczas pracy na komputerze. Uczeń stosuje ćwiczenia relaksacyjne.
 

3. Dbałość o higienę jamy ustnej.

Realizacja tematyki na zajęciach z edukacji przyrodniczej.

kl. I - III

Uczeń wie, w jaki sposób dbać o higienę w jamie ustnej.

4. Wdrażania do aktywnego wypoczynku i rekreacji.
 

Aktywne uczestniczenie w przerwach śródlekcyjnych. Udział w wycieczkach klasowych, pieszych wędrówkach, zabawach i grach sportowych. Uczestniczenie w „Ekofestynie”.

kl. I - III

Uczeń wie, jak aktywnie spędzać przerwy śródlekcyjne. Uczeń zna sposoby aktywnego wypoczynku.

5. Promowanie zachowań proekologicznych i prozdrowotnych.

Udział we współzawodnictwie o tytuł ekoklasy. Uczestniczenie w akcji Sprzątanie Świata.
Udział w obchodach „Dnia Wiosny”.

kl. I - III

Uczeń wie i utożsamia się z zachowaniami proekologicznymi i prozdrowotnymi.

6. Umiejętność planowania czasu wolnego.

Zajęcia z edukacji przyrodniczo-społecznej.

kl. I - III

Uczeń zna sposoby spędzania czasu wolnego.

e) Bezpieczeństwo w szkole i podczas zabaw.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Zapewnienie bezpiecznej drogi do i ze szkoły.

Realizacja programu autorskiego „Bezpieczeństwo ruchu drogowego dla klas I – III”. Konkursy plastyczne dla kl. I – III.
Spotkanie z policjantem. Realizacja zagadnień na zajęciach z edukacji przyrodniczej. Udział w zajęciach„Autochodzik”.

kl. I - III


Uczeń zna i stosuje zasady bezpiecznej drogi do i ze szkoły.

2. Zapewnienie bezpieczeństwa podczas zabaw.

Spotkania z przedstawicielami Staży Miejskiej.
Pogadanki, gazetki.

kl. I - III

Uczeń zna i stosuje zasady bezpieczeństwa podczas zabaw.

3. Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole.

Stosowanie opracowanego regulaminu zachowania podczas przerw. Przeprowadzenie ćwiczeń ewakuacyjnych.
Apele porządkowe i pogadanki.

kl. I - III

Uczeń zna zasady regulaminu zachowania podczas przerw. Uczeń wie, jak zachować się podczas ewakuacji, praktycznie uczestniczył w próbnej ewakuacji.

4. Umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach i zapobiegania nieszczęśliwym wypadkom.

Spotkania z pielęgniarką szkolną (pierwsza pomoc w nagłych wypadkach – krwotok, omdlenia oparzenia).
Wykonanie plakatu informacyjnego z numerami telefonu pogotowia, policji, straży pożarnej.
Zapoznanie z regulaminem wycieczek przed każdorazowym wyjściem poza teren szkoły. Praktyczne ćwiczenia dotyczące korzystania z urządzeń elektrycznych.

kl. I - III

Uczeń wie do kogo się zgłosić w przypadku (pierwsza pomoc, krwotok, oparzenie). Uczeń został zapoznany z regulaminami wycieczek, wyjść poza teren szkoły.

f) Współpraca z rodzicami.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Pomoc dzieciom będącym w trudnej sytuacji materialnej.

Przeprowadzanie zbiórek odzieży, zwolnienie z opłat, stypendia, pomoc z MOPR, dożywianie, wypoczynek letni i zimowy.

kl. I - III
rodzice

Dzieci rodziców będących w trudnej sytuacji materialnej zostają objęci pomocą (dożywianie, stypendia, pomoc z MOPR)

2. Pedagogizacja rodziców.

Pogadanki i rozmowy podczas zebrań z rodzicami.

rodzice

Rodzice zostają zapoznani ze sposobami rozwiązywania problemów ich dzieci.

3. Wspieranie rodziców w trudnościach wychowawczych.

Zapewnienie rodzicom wsparcia poprzez możliwość korzystania z porad pedagoga, terapeuty, logopedy.

rodzice

Rodzice są objęci pomocą pedagoga szkolnego.



II etap edukacyjny – klasy IV – VI

Profilaktyka pierwszorzędowa

Poziom działań – I. Działania informacyjne.

a) Promowanie zdrowego stylu życia.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Kształtowanie prozdrowotnych nawyków. 

Pogadanki, dyskusje, gazetki tematyczne.

kl. IV - VI

Uczeń stosuje zasady zdrowego stylu życia.

2. Promocja zasad zdrowego stylu życia i zbilansowanej diety.




Pogadanki, dyskusje, gazetki tematyczne, imprezy prozdrowotne, zajęcia sportowe (SKS), zajęcia taneczne.


kl. IV - VI

Uczeń zna sposoby aktywnego stylu życia.
Uczeń zna zasady zbilansowanej diety i wie jak zastosować ją w życiu codziennym.

3. Promowanie zdrowego stylu życia w czasie wolnym od zajęć edukacyjnych (wolne soboty).

Udział w marszach na orientację i pieszych rajdach w ramach zajęć pozalekcyjnych koła przyrodniczo – turystycznego.


Uczeń włącza się do udziału w pieszych rajdach i marszach na orientację. Uczeń zna zasady współzawodnictwa o Puchar Komisji Turystyki Pieszej PTTK i rozwija swoje zainteresowania krajoznawczo – turystyczne, jako jedna z metod zdrowego sposobu spędzania wolnego czasu.

4. Udział w przygotowaniach i obchodach DNI DLA ZDROWIA.

Przygotowywanie inscenizacji poświęconych propagowaniu zasad zdrowego stylu życia, ogłaszanie i udział uczniów w konkursach poświęconych tej tematyce.

Kl. IV - VI

Uczeń bierze aktywny udział w przygotowaniu obchodów DNI DLA ZDROWIA.

Uczeń chętnie włącza się do udziału w konkursach towarzyszących obchodom DNI DLA ZDROWIA.

5. Zasady gospodarowania wolnym czasem (aktywne spędzanie czasu wolnego).

Pogadanki, dyskusje.

kl. IV - VI

Uczeń aktywnie spędza czas wolny, zna zalety czynnego spędzania czasu wolnego.

6. Dbanie o zdrowie psychiczne i higienę pracy umysłowej.

Stosowanie nowoczesnych metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach (negocjacje, asertywność), umiejętne radzenie sobie ze stresem.
Rozmowy i spotkania z pedagogiem, wychowawcą, burza mózgów, pogadanki, dyskusje, ćwiczenia relaksacyjne zmniejszające napięcie emocjonalne.

kl. IV - VI

Uczeń wie jak sobie radzić ze stresem, stosuje ćwiczenia relaksacyjne

b) Kształtowanie umiejętności interpersonalnych.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami, stresem i lękami.

Rozmowy, pogadanki na zajęciach.

kl. IV - VI

Uczeń wie jak radzić sobie ze stresem, jest asertywny, wie jak zachować się w trudnej sytuacji, umie panować nad emocjami.

2. Integrowanie nowo przyjętych klas IV, wzmacnianie poczucia przynależności do grupy klasowej.

Testy socjometryczne, zabawy integracyjne.

kl. IV - VI

Uczeń zna swoją wartość przynależności do grupy klasowej, integruje się z nią.

3. Budowanie więzi międzyludzkich, podejmowanie indywidualnych i grupowych decyzji.

Klasowa uroczystość, andrzejki, mikołajki, klasowa wigilia, zabawa karnawałowa, Dzień Matki.

kl. IV - VI
rodzice

Uczeń stosuje zasady budowania więzi międzyludzkich.

4. Organizowanie pomocy uczniom mającym problemy w szkole i w domu.

Udział w zajęciach szkolnej świetlicy socjoterapeutycznej, biblioterapia, pomoc koleżeńska.

kl. IV - VI

Uczniowie mają zapewnioną pomoc w szkole, uczestniczą w zajęciach świetlicy socjoterapeutycznej.

c) Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Przeciwdziałanie i redukowanie agresji (fizycznej i psychicznej) w szkole, domu, środowisku lokalnym i uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów. 

Scenki obrazowe, konkursy plastyczne, gazetki tematyczne, pogadanki, dyskusje, „Tydzień przeciwko przemocy”.

kl. IV - VI

Uczeń zna alternatywne sposoby rozwiązywania konfliktów, wie gdzie w szkole może otrzymać pomoc w przypadku spotkania się z agresją.

2. Podnoszenie kultury słowa, przeciwstawianie się wulgaryzmom.

Pogadanki, scenki obrazowe, kontrola dziennika uwag, „Tydzień bez przemocy”.

kl. IV - VI

Uczniowie wiedzą, że powinni stosować zwroty grzecznościowe i przeciwstawić się wulgaryzmom.

3. Ukazanie rodzicom właściwych sposobów radzenia z agresją u dzieci. 

Rozmowy i odczyty podczas zebrań z rodzicami.

rodzice

Rodzice znają sposoby radzenia sobie z agresja u dzieci.

4. Kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów.

Monitoring szkolny.

kl. IV - VI

Uczeń wie, że jego zachowanie podlega ciągłemu monitoringowi.

5. Udział w obchodach DNIA BEZPIECZNEGO INTERNETU.

Zajęcia wychowawcze na temat bezpieczeństwa w Internecie, tworzenie plakatów informacyjnych, udział w konkursach, quizach pn. HOSTKLASA, udział w kursach e-learning dla uczniów.

Kl. IV - VI

Uczeń zna i propaguje w otoczeniu działania na rzecz bezpiecznego dostępu do zasobów internetowych.

d) Profilaktyka uzależnień.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Uświadomienie o szkodliwości picia alkoholu.

Pogadanki, dyskusje, gazetki tematyczne, projekcje filmów, pogadanki dla rodziców.

kl. IV - VI
rodzice

Uczeń zna wiadomości na temat szkodliwości picia alkoholu.

2. Uświadamianie szkodliwości palenia tytoniu.

Pogadanki, dyskusje, gazetki tematyczne, projekcje filmów, pogadanki dla rodziców, realizacja programów profilaktyki.

kl. IV - VI
rodzice

Uczeń wie, że palenie papierosów jest szkodliwe.Zna wiadomości na temat szkodliwości nikotyny.

3. Informowanie o szkodliwości środków odurzających, które prowadzą do uzależnień.


Pogadanki, dyskusje, gazetki tematyczne, projekcje filmów, pogadanki dla rodziców, zaproszenie edukatora z poradni profilaktyki i uzależnień.

kl. IV - VI
rodzice

Uczeń zna wiadomości na temat środków odurzających, wie, że prowadzą one do uzależnień.

4. Pogłębianie wiedzy o tematyce antyalkoholowej, antynikotynowej, antynarkotykowej przez czynny udział uczniów w DNIACH DLA ZDROWIA.

Przygotowywanie się uczniów do konkursów szkolnych towarzyszących obchodom DNI DLA ZDROWIA i czynny w nich udział.

Kl. IV - VI

Uczeń posiada wiedzę i umiejętności pozwalające zrozumieć mu zagrożenia związane z uzależnieniami i stara się im przeciwdziałać



e) Współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Udzielenie pomocy w rozwiązywaniu problemów rodzinnych, pomoc dzieciom będących w trudnej sytuacji materialnej.

Prowadzenie zbiórek odzieży, pomoc MOPR, dożywianie, wyprawki.

rodzice

Rodzice dzieci będących w trudnej sytuacji materialnej są objęci pomocą (pedagog, pomoc MOPR).

2. Wspieranie rodziców w trudnościach wychowawczych.

Zapewnienie rodzicom wsparcia poprzez możliwość korzystania z porad pedagoga oraz instytucji współpracujących.

rodzice
nauczyciele

Rodzice mają zapewnione wsparcie ze strony pedagoga oraz innym instytucji współpracujących.

3. Podnoszenie świadomości rodziców w zakresie trudności dzieci w nauce.

Organizowanie tygodnia świadomości dysleksji.

rodzice

Rodzice objęci są poradami w poradni psychologiczno – pedagogicznej. Znają instytucje wspierające ich w problemach.

4. Włączanie uczniów do pracy w samorządzie uczniowskim oraz organizacjach szkolnych PCK, Caritas, Liga Ochrony Przyrody.

Zebrania S.U., PCK, Caritas, uroczystości szkolne i pozaszkolne, akcje charytatywne, współpraca z innymi organizacjami pozaszkolnymi ze środowiskiem lokalnym.

uczniowie
rodzice

Uczniowie uczestniczą w szkolnych i pozaszkolnych akcjach charytatywnych, współpracują z organizacjami pozaszkolnymi i środowiskiem lokalnym (Caritas, świetlica parafialna, PCK, Odział LOP w Grudziądzu, samorząd uczniowski).



Profilaktyka drugiego stopnia

Zadania profilaktyki II stopnia skierowane są do uczniów o najwyższym ryzyku dysfunkcjonalności, pomagające im w jego redukcji.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Efekty działań

Redukcja dysfunkcji rozwoju uczniów.

1. Zajęcia terapeutyczne:
    - korekcyjno-kompensacyjne,
    - logopedyczne,
    - socjoterapeutyczne,
    - rewalidacyjne,
    - biblioterapii.

Wszystkim uczniom oferuje się pomoc terapeutyczną.

2.Utworzenie grupy terapeutycznej obejmującej dzieci z ADHD.

W szkole powstanie grupa terapeutyczna skupiająca uczniów z ADHD.
 

3.Indywidualna opieka pedagogiczna nad uczniami zagrożonymi niedostosowaniem społecznie i niedostosowanymi społecznie.
 

Pedagodzy sprawują opiekę nad uczniami niedostosowanymi społecznie. Zmniejsza się % uczniów niedostosowanych.

4.Współpraca z rodzicami uczniów z grupy ryzyka.

Rodzice systematycznie współpracują ze szkołą, korzystają z jej ofert.

5.Współpraca z instytucjami i organizacjami wspomagającymi rodzinę i rozwój dziecka.

Pedagodzy utrzymują stały kontakt z instytucjami.

6. Zapobieganie niedostatkom ekonomicznym.

Rodziny w trudnej sytuacji materialnej otrzymują pomoc.

III etap edukacyjny - gimnazjum

Profilaktyka pierwszorzędowa

Poziom działań – I. Działania informacyjne.

a) Zagrożenie środkami zmieniającymi świadomość.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Zapobieganie uzależnieniom, ukazywanie zagrożeń wynikających z picia alkoholu, zażywania innych substancji odurzających, dostarczenie informacji na temat środków psychoaktywnych.

Pogadanki, dyskusje, gazetki informacyjne, gromadzenie i udostępnienie materiałów profilaktyki uzależnień, realizacja specjalistycznych programów profilaktycznych.

uczniowie

Uczniowie znają zagrożenia picia alkoholu oraz zażywania substancji odurzających. Uczestniczą w specjalistycznych programach profilaktycznych.

2. Zmniejszenie motywacji do picia, palenia, „brania” w celu osiągania pożądanych stanów emocjonalnych.

Ukazanie zdrowotnych, społecznych i moralnych następstw i metod ich leczenia. Obserwacja uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych.

uczniowie

Uczniowie znają alternatywne sposoby spędzania czasu wolnego oraz osiągania pożądanych stanów emocjonalnych.
 

b) Zagrożenia współczesnego świata, uzależnienie od Internetu, cyberprzemoc.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Uświadomienie zagrożeń wynikających z nieograniczonego i niekontrolowanego dostępu do komputera i Internetu.
 

 Pogadanki, dyskusje, burza mózgów, rozmowy indywidualne z uczniami zagrożonymi nałogami, organizowanie akcji „Dnia bezpiecznego Internetu”.

uczniowie
rodzice

Uczniowie znają zagrożenia wynikające z nieograniczonego dostępu do Internetu.
Uczestniczą w akcjach poprawiających świadomość.

2. Promowanie zdrowego stylu życia i dbałość o zdrowie psychiczne.

Pogadanki, dyskusje, zajęcia sportowe, zajęcia taneczne, realizacja programu „Trzymaj formę”, zorganizowanie Dnia dla zdrowia, gazetki tematyczne, konkursy.

uczniowie
rodzice

Uczniowie znają zasady i korzyści zdrowego stylu życia.
Uczestniczą w programach prozdrowotnych realizowanych na terenie szkoły.

3. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacji presji rówieśniczej związanej z używaniem technologii informatycznej.

Scenki dramowe, pogadanki, realizacja programu profilaktycznego „Sobą być – dobrze żyć”.

uczniowie

Uczniowie znają sposoby radzenia sobie w sytuacji zagrożenia, wiedzą gdzie otrzymać pomoc i nie boją się o nią prosić..

c) Problem wagarów i ucieczki z lekcji-zagrożenia związane z sektami i grupami nieformalnymi.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Przeciwdziałanie wagarom i ucieczkom z lekcji. Wzrost wiedzy i świadomości uczniów na temat konsekwencji opuszczania lekcji w tym spotkania nieodpowiednich osób i możliwości poddania się ich wpływom.


Autorski program podnoszenia frekwencji uczniów, pogadanki, stosowanie ciekawych metod pracy na lekcji, kontrola frekwencji uczniów (szybka interwencja), promocja uczniów z wysoką frekwencją.

uczniowie
rodzice

Uczniowie znają konsekwencje opuszczania lekcji.

2. Osiągnięcie umiejętności dokonywania pozytywnych wyborów.

Zniwelowanie niepowodzeń szkolnych. Zapoznanie uczniów z WSO, z prawami i obowiązkami ucznia, ustalania z rodzicami form i zakresu współpracy dotyczących usprawiedliwienia nieobecności w szkole. 

uczniowie

Uczniowie znają sposoby odmawiania w sytuacjach presji rówieśniczej, znają prawa i obowiązki ucznia.

d) Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Uświadomienie konsekwencji stosowania agresji. Zrozumienie przez uczniów źródeł zachowań agresywnych i ich skutków osobistych i społecznych.

Spotkania z przedstawicielami policji, straży miejskiej, organizowanie „Dnia bez przemocy”, pogadanki, konkurs na hasła przeciwko przemocy, realizacja programu wychowawczo-profilaktycznego Saper – czyli jak rozminować agresję.

uczniowie
rodzice

Uczniowie znają konsekwencje stosowania agresji na terenie szkoły i poza nią, znają sposoby radzenia sobie z agresją własną i cudzą, uczestniczą w programach profilaktycznych.

2. Adaptacja i integracja zespołu klasowego. Rozwijanie umiejętności nawiązywania satysfakcjonujących kontaktów.

 Pogadanki, testy socjometryczne dla klas nowo przyjętych, zajęcia warsztatowe, wycieczki, imprezy klasowe (Andrzejki, Mikołajki, wigilia klasowa, itp.), współpraca z trójkami klasowymi rodziców.

uczniowie
rodzice

Uczniowie znają zasady integracji zespołu klasowego, utożsamiają się z grupą szkolną, włączają się w organizację imprez ogólnoszkolnych i masowo w nich uczestniczą.

3. Ukazanie zachowań alternatywnych w sytuacjach wzbudzających agresję. Rozwijanie samoświadomości własnych emocji i uczuć.

Pogadanki, scenki dramowe, rozmowy indywidualne, wsparcie pedagoga i wychowawcy.

uczniowie

Uczeń zna sposoby zachowania w sytuacjach wzbudzających agresją, ma świadomość własnych emocji i uczuć, potrafi radzić sobie z nimi.

e) Współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Adresaci

Efekty działań

1. Uświadomienie rodziców zagrożeń rozwoju młodego pokolenia.

Współpraca z rodzicami uczniów, którzy mają problemy w szkole.
Prelekcje dla rodziców podczas zebrań, rozmowy indywidualne, warsztaty wspólne z nauczycielami w ramach WDN, udostępnienie rodzicom adresów instytucji wspierających wychowanie dziecka.

rodzice
nauczyciele

Rodzice zostają zapoznani z zagrożeniami w rozwoju młodego pokolenia, mają udostępnione adresy instytucji wspierających.

Profilaktyka drugorzędowa

Zadania profilaktyki II stopnia skierowane są do uczniów o najwyższym ryzyku dysfunkcjonalności, pomagające im w jego redukcji.

Zadania profilaktyczne

Sposób realizacji

Efekty działań

Udział młodzieży zagrożonej w zajęciach świetlicy socjoterapeutycznej.

Kierowanie uczniów za zgodą opiekunów do świetlicy socjoterapeutycznej.

Uczniowie mają możliwość udziału w zajęciach terapeutycznych na terenie szkoły.

Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, Ośrodkiem uzależnień, Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Współpraca w miarę potrzeb.

 

Wyznaczanie uczniom z zagrożeniami funkcji raz włączanie ich do programów rówieśniczych.

Zachęcanie uczniów do uczestnictwa w zajęciach specjalistycznych, przydzielanie im dodatkowych zadań.

 

Współpraca z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie.

Kontakty z policja i strażą miejską.

 

w górę

9. MONITORING I EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI

Częściowa ewaluacja programu będzie odbywać się w trakcie jego realizacji, natomiast całościowa po upływie trzech lat od momentu wdrożenia.
Miarą oceny osiągnięć ucznia będzie jego własne postępowanie, polegające na eliminowaniu niepożądanych społecznie zachowań.
Badania nad programem obejmą trzy poziomy:
 - ewaluacja procesu – polegająca na zbadaniu jak realizowano program, czy udało się
   go zrealizować, ilu było uczestników, które elementy sprawdziły się a które nie i
   dlaczego,
 - ewaluacja wyniku – polegająca na zbadaniu czy zrealizowano cele założone w
    programie,
 - ewaluacja wpływu – polegająca na zbadaniu czy program przyniósł efekty ogólne
    dotyczące nie tylko uczniów np. zmiana zachowań rodziców czy zmiany w
    społeczności lokalnej.

Ocena efektów realizacji niektórych elementów programu dokonywana będzie przez zainteresowane podmioty w trakcie posiedzeń rady pedagogicznej – podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego.
Przedmiotem oceny będą:
 - funkcjonowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej (sprawozdania pedagogów,
    terapeutów, logopedy),
 - tematyka pedagogizacji rodziców na spotkaniach z wychowawcami (sprawozdania
    pedagogów),
 - realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach PPP (sprawozdanie terapeutów),
 - udział nauczycieli w formach WDN i zewnętrznego doskonalenia nauczycieli
    (sprawozdanie liderów WDN),
 - realizacja programów profilaktycznych (sprawozdania realizatorów).

Wnioski wynikające ze sprawozdań przedstawionych na radzie pedagogicznej będą wykorzystane do modyfikacji działań profilaktycznych. Ewentualne zmiany i programy naprawcze będą do programu profilaktyki wprowadzane aneksem.

Proponowane narzędzia do stosowania w mierzeniu jakości pracy profilaktycznej: sprawozdania z realizacji planów i programów, obserwacje, wywiady, badania kwestionariuszowe, opinie i wnioski zgłaszane przez rodziców, analiza dokumentacji szkolnej.


 

w górę


10. PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH


Podstawę prawną do wprowadzenia procedur stanowią:
 - Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich
    (Dz. U. z 1982 r. Nr 35, poz. 228 z późn. zm. - tekst jednolity Dz. U. z 2002 r.
    Nr 11, poz. 109) oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą,
 - Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r.
    w sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania
    demoralizacji i przestępczości nieletnich,
 - Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form
    działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
    uzależnieniem (Dz. U. Nr 26 z 2003 r., poz.226)
 - Krajowy Program Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości
    wśród Dzieci i Młodzieży przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 13 stycznia 2004 r.





Działania interwencyjne

I. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń który, nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki:
 1. Przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy. 
 2. Wychowawca informuje o fakcie pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły.
 3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i
     przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz
     uczniem, w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje
     ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do
     szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej może
     zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział
     dziecka w programie terapeutycznym.
 4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawią się do szkoły, a nadal z
     wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka,
     dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję
     (specjalistę ds. nieletnich).
 5. Podobnie, w sytuacji gdy, szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki
     oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkanie
     z pedagogiem, itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów,
     dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży
     w kompetencji tych instytucji.
 6. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył
     17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności grup
     przestępczych, zgodnie z art. 304 § 2 kodeksu postępowania karnego, dyrektor
     szkoły zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję.

II. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki: 
 1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy.
 2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie
     pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego
     życie ani zdrowie.
 3. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie
     udzielenia pomocy medycznej.
 4. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców / opiekunów, których
     zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice /
     opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy
     przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji
     funkcjonariuszom policji - decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia
     ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły.
 5. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia
     będącego pod wpływem alkoholu - odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on
     agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża
     życiu lub zdrowiu innych osób. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości,
     policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, albo do
     policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych - na czas niezbędny do
     wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O fakcie umieszczenia zawiadamia się
     rodziców oraz sąd rodzinny jeśli uczeń nie ukończył 18 lat.
 6. Jeżeli powtarzają się przypadki w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat)
     znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor
     szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich) lub
     sądu rodzinnego.
 7. Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 18 lat stanowi
     wykroczenie z art.43 ust.1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu
     w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić
     policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji.

III. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancje przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki:
 1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem
     do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu
     policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić,
     do kogo znaleziona substancja należy.
 2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, który wzywa policję.
 3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i
     przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia.

IV. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk powinien podjąć następujące kroki:
 1. Powiadamia dyrektora i pedagoga. 
 2. W obecności innej osoby ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję,
     pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni we własnej odzieży, ewentualnie
     innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną
     substancją. Nauczycielowi nie wolno (nie ma prawa) samodzielnie wykonać
     czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona
     wyłącznie dla policji.
 3. Pedagog powiadamia o zaistniałym zdarzeniu rodziców (opiekunów ucznia) i wzywa
     ich od natychmiastowego stawiennictwa.
 4. W przypadku, gdy uczeń na prośbę nauczyciela nie chce przekazać substancji, ani
     pokazać zawartości teczki szkoła wzywa policję, która po przyjeździe przeszukuje
     odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję
     i zabiera ją do ekspertyzy.
 5. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim
     zabezpieczeniu, bezzwłocznie przekazuje ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje
     ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie
     dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi
     spostrzeżeniami. 

Uwaga!

Zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii - w Polsce karane jest:
 - posiadanie każdej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych,
 - wprowadzanie do obrotu środków odurzających,
 - udzielanie innej osobie, ułatwianie lub umożliwianie ich użycia oraz nakłanianie do
    użycia,
 - wytwarzanie i przetwarzanie środków odurzających.

Każde z wymienionych zachowań jest czynem karalnym w rozumieniu przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, jeżeli sprawcą jest uczeń, który ukończył 13 lat a nie ukończył 17. Uczeń, który dopuszcza się powyższych czynów po ukończeniu 17 lat popełnia przestępstwo i podlega przepisom ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - KPK.

W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez ucznia, który ukończył 17 rok życia, prokuratora lub policję.


V. Postępowanie wobec ucznia - sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa:
 1. Niezwłoczne zawiadomienia dyrektora szkoły.
 2. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia.
 3. Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi
     szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę.
 4. Powiadomienie rodziców ucznia.
 5. Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku gdy sprawa jest poważna (rozbój,
     uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie
     jest nikomu znana.
 6. Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa, lub przedmiotów
     pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na
     terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot
     pochodzący z kradzieży).

VI. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego:
 1. Udzielenie pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienia jej udzielenia
     przez wezwanie lekarza w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń.
 2. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły.
 3. Powiadomienie rodziców ucznia.
 4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność
     profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności
     i ewentualnych świadków zdarzenia.
 5. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych
     niebezpiecznych substancji lub przedmiotów należy zapewnić bezpieczeństwo
     przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych
     do przedmiotów wezwać policję - tel. 997 lub 112.

VII. Procedury postępowania w przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów (procedury w załączeniu).

w górę

11. METODA SZKOLNEJ INTERWENCJI PROFILAKTYCZNEJ


Do rozwiązywania problemów wychowawczych, takich jak: wagary, spóźnienia na lekcje, bójki, przemoc, konflikty z prawem, stosuje się metodę interwencji profilaktycznej. Składowe elementy interwencji:
   I. Diagnoza.
  II. Porada.
 III. Kontrakt.
 IV. Monitoring.

I. Diagnoza (ocena) - określenie skali zachodzących zjawisk patologicznych na podstawie faktów, uzyskanych informacji, przeprowadzonych wywiadów itp. w celu zaplanowania adekwatnych działań wobec ucznia.

II. Porada - umiejętnie przeprowadzona rozmowa z uczniem, podczas której dochodzi do: 
 - przypomnienia wyraźnego stanowiska szkoły zabraniającego uczniom np. picia
    alkoholu, palenia papierosów, używania innych środków odurzających,
    wagarowania, itp.,
 - uświadomienie uczniowi wymiaru konsekwencji dla zdrowia a nawet życia w
    przypadku dalszego zażywania środków odurzających,
 - przypomnienie uczniowi przepisów statutu szkoły w przypadku: spóźnień, wagarów,
    kradzieży itp.,
 - poinformowanie ucznia o konieczności powiadomienia o zaistniałej sytuacji rodziców
    (opiekunów prawnych). 

III. Kontrakt - główne narzędzie motywujące ucznia do zmiany zachowania. Opracowuje go prowadzący interwencję nauczyciel we współpracy z rodzicami, a następnie przedstawia uczniowi.
Uczeń ma prawo do negocjowania zawartych w nim ustaleń. 
Kontrakt podpisywany jest przez nauczyciela, rodziców i ucznia.
Powinien zawierać następujące elementy:
 - zobowiązanie ucznia, np. do przestrzegania Kodeksu Wewnętrznego Życia Szkoły,
    Kodeksu Gimnazjalisty,
 - przywileje, które zostaną odebrane uczniowi w następstwie nieprzestrzegania
    kodeksu,
 - zasady zachowania się w szkole i w domu,
 - konsekwencje związane z nieprzestrzeganiem ustaleń kontraktu.

IV. Monitoring - kontrolowanie realizacji postanowień zawartych w kontrakcie, który bez stałej wymiany informacji między domem a szkołą nie spełni swej funkcji.



w górę