16 października 2018 r. w ramach kółka historycznego udaliśmy się do centrum Grudziądza na zwiedzanie miejsc , będących niemymi świadkami historii XX wieku w naszym mieście. Poza miejscami wiążącymi się z historią II wojny światowej postanowiliśmy uzupełnić tradycyjny program zwiedzania o te punkty , które łączą się z 100 rocznicą odzyskania niepodległości. Stąd spacer śladami wizyty w Grudziądzu Józefa Piłsudskiego, który odwiedził nasze miasto w 1921 roku.

            Na początek udaliśmy się do Szkoły Podstawowej nr 8 (dawniej Gimnazjum nr 7), w której mieści się Izba Pamięci martyrologii narodu polskiego. W tej szkole na początku okupacji hitlerowskiej Niemcy utworzyli siedzibę gestapo, w której mieściły się nie tylko sale przesłuchań i pomieszczenia biurowe, ale również cele, karcer i ława śmierci, na której uśmiercano więźniów prądem. W pobliżu tej szkoły znajduje się pomnik upamiętniający pierwszą, publiczną egzekucję przeprowadzoną 29.10.1939r. przez Niemców na 10 zakładnikach – ofiarach terroru hitlerowskiego, którego nie omieszkaliśmy pominąć.

Po złożeniu hołdu pomordowanym zakładnikom udaliśmy się w stronę miejsc, będących świadkami niecodziennej wizyty ówczesnej głowy państwa - Józefa Piłsudskiego . Po drodze mijaliśmy piękne grudziądzkie kamienice – świadectwa pomyślności miasta i jego mieszkańców przełomu XIX i XX wieku oraz nieszczęść II wojny światowej, posiadające jeszcze dzisiaj ślady po kulach, które niczym blizny znaczą fasady budynków.

Józef Piłsudski – to jedna z postaci mająca istotny wpływ na odzyskanie przez Polskę niepodległości. Przybył do Grudziądza w 1921 r. jako Naczelnik Państwa. Przypłynął na statku z Bydgoszczy z kilkugodzinnym opóźnieniem, spowodowanym przedłużającym się pożegnaniem w Bydgoszczy i niskim stanem wody w Wiśle . Podczas zwiedzania widzieliśmy miejsce powitania Marszałka na błoniach i przed Ratuszem przez władze miasta i dowództwo wojska polskiego w Grudziądzu. Widzieliśmy też tablicę pamiątkową , upamiętniającą wizytę Józefa Piłsudskiego w Grudziądzu, która znajduje się na ścianie grudziądzkiego Ratusza. Współtwórca niepodległości był zaledwie dwa dni w Grudziądzu (7-8 czerwca), a mimo to jego pobyt mocno pobudził nastroje patriotyczne wśród grudziądzan, którzy tłumnie żegnali go , kiedy odjeżdżał w kierunku Radzynia Chełmińskiego.

Paweł Górecki

Relacje uczestników zwiedzania:

Dnia 16.10.2018 r. miałam okazję pojechać na zwiedzanie byłej siedziby Gestapo w Szkole Podstawowej nr 8 w Grudziądzu. Najbardziej zapadła mi w pamięć ława śmierci. Była to ława, na której mordowani byli więźniowie poprzez przepływ prądu. Oprócz tego mogliśmy zobaczyć kamienice w naszym mieście, w których są nadal pozostałości po pociskach z II wojny światowej i posłuchać historii na temat wizyty Józefa Piłsudskiego w Grudziądzu. 

Agata Dybowska

Dnia 16.10.2018 ze szkolnym kołem historycznym wybraliśmy się do siedziby gestapo w szkole podstawowej numer 8 w Grudziądzu. W pierwszym etapie naszej wycieczki wybraliśmy się do Muzeum Martyrologii, następnie udaliśmy się na rynek naszego miasta podziwiając zabytkowe kamienice, które pięknie komponują się na tle naszego miasta, a potem zwiedzaliśmy miejsca pobytu J. Piłsudskiego w Grudziądzu. Z całej wycieczki największe wrażenie zrobiła na mnie ława śmierci znajdująca się w Muzeum Martyrologii. Ława śmierci była miejscem, na którym były wykonywane wyroki śmierci. Jest to bardzo przygnębiające miejsce wywołujące smutek i żal na osobach zwiedzających. Uważam, ze Muzeum Martyrologii jest warte zwiedzenia . Wycieczka bardzo mi się podobała.

Maja Pyźlak